Homo Irretitus. W sieci serwisów społecznościowych, reklamy i marketingu społecznego

W niniejszej publikacji punktem wyjścia i osią tematyczną stała się kategoria, przywołana m.in. przez Edwina Bendyka w znakomitym, wciąż bardzo aktualnym tomie „Antymatrix” – homo irretitus. O ile łaciński termin irretio oznacza chwytać siecią, usidlać, o tyle współcześnie irretitus interpretować można jako człowieka „usieciowionego”, zyskującego w Internecie nowe tożsamości i nowe przestrzenie działania, pracy i nauki, samorealizacji, kontaktów i więzi, ale także uwiązanego siecią: zdeterminowanego, uzależnionego, manipulowanego. Wobec tak szeroko zarysowanej tematyki tomu, nie jest ambicją autorów po¬szczególnych jego części znalezienie gotowych, zamkniętych odpowiedzi na postawione w nim złożone i wielopłaszczyznowe pytania. Kwestie oscylujące wokół społecznych aspektów funkcjonowania sieci, aktywności w Internecie, działań z zakresu marketingu społecznego powinny zostać otwarte. Intencją autorów jest wskazanie na poszczególne, bardzo ważne aspekty, wskazanie ich zawiłości oraz wielopłaszczyznowe perspektywy, a często postawienie nowych, otwartych pytań. Należna rola w niniejszym zestawieniu należy się analizom nowych zachowań komunikacyjnych związanych z funkcjonowaniem serwisów społecznościowych, a zwłaszcza najbardziej popularnego pośród nich serwisu – trzeciej społeczności świata, jaką jest Fa¬cebook5. Nie sposób też rozdzielać przestrzeni działań medialnych (wirtualnych) od ich bezpośredniego, społecznego kontekstu. Obie przestrzenie aktywności: medialnych oraz społecznych wielopłaszczyznowo interferują. Z jednej strony bowiem marketing społeczny i reklama społeczna – którym także poświęcono w tomie sporo należnej uwagi – zyskują coraz to nowe ziemie: nośniki w postaci serwisów i kanałów wirtualnych. Z drugiej strony okazuje się, że „broń” ta jest obusieczna: serwisy sieciowe, narzędzia komunikacji i wymiany informacji stają się szeroko eksploatowaną przestrzenią manipulowania i wywierania wpływu: komunikacji perswazyjnej, „usidlania”.