In de tweede plaats hebben wij verscheiden bergen in het binnenland ontdekt en daar een overvloed van geologische staaltjes ingezameld. Die specimina wijzen uit, dat in de een of andere periode van de geologische geschiedenis onzer planeet een warm klimaat moet hebben geheerscht in deze deelen van de IJszee.
En eindelijk is een kustlijn van 45 mijlen lengte langs de noordzijde van het antarctisch continent door ons geëxploreerd.
De toestand van den vulkaan Erebus is op den top waargenomen, en er zijn op dien berg interessante aardkundige verzamelingen bijeengebracht.
Daar ik niet bevoegd ben, over het geologisch werk te spreken, kan ik enkel verzekeren dat de werkzaamheden, door onze specialisten, geoefende mannen in hun vak, verricht, een helder licht werpen op de veranderingen, die er hebben plaats gehad in dit gedeelte van de aarde, en hun verzamelingen zoowel als hun rapporten zullen in de naaste toekomst onderzocht en nagespeurd worden, opdat men kome tot een oplossing van de problemen, gesteld door de ontdekking van steenkoollagen ver in het binnenland.
Op het gebied der meteorologie zijn er geregelde waarnemingen gedaan omtrent de bewegingen der hoogere lagen van de atmosfeer, die een zoo grooten invloed hebben op het klimaat in de landen der gematigde luchtstreek. Thans moeten de duizenden cijfers, afgelezen van de instrumenten, nog in tabellen worden gebracht en worden vergeleken, zoodat er een reuzenmassa te doen blijft voor de vakmenschen, die er hun besluiten uit zullen moeten trekken.
Buitendien zal de physica haar aandacht wijden aan onze waarnemingen van het Zuiderlicht, ten einde dat tot dusver duistere verschijnsel beter te leeren begrijpen. Zoo zal er nieuw licht opgaan over de Aurora Australis.
Een jong huishouden.
Het bereiken van de Magnetische Pool en de talrijke waarnemingen over het aardmagnetisme zullen van groote waarde blijken te zijn, en zij zullen niet enkel belangstelling ontmoeten bij de mannen der wetenschap, maar tevens zullen ze dienstig kunnen worden gemaakt voor de zeevaart, zoodat ze niet alleen abstracte, maar ook practische waarde hebben. Andere takken van wetenschap, te speciaal en te diepzinnig om hier te worden genoemd, zijn voor zoo ver mogelijk in den kring van onze werkzaamheden getrokken.
Wat de wetenschap der biologie betreft, is de ontdekking van microscopisch leven in de meren, die zich dichtbij onze winterkwartieren bevonden, van het hoogste gewicht. Volgens de ervaringen van onze natuurwetenschappelijke metgezellen kunnen de kleine raderdiertjes leven bij een temperatuur van 73 graden Celsius onder nul en tevens, ongedeerd, de proef doorstaan van te worden blootgesteld aan een temperatuur van 200 graden Fahrenheit.
Misschien zal een vergelijking van de fauna van Nieuw-Zeeland en Australië met die van het antarctisch vasteland uitwijzen, dat er vroeger een verbinding moet hebben bestaan tusschen die landen der aarde.
De collecties van onderzeesche planten en dieren, door de expeditie bijeengebracht, zijn zeer uitgebreid en van groote verscheidenheid. Hoe vreemd het moge schijnen, de onderzeesche fauna in de wateren van de Zuidelijke IJszee is zeer rijk. De wateren van die zee hebben namelijk een merkwaardig constante temperatuur, die weinig uiteenloopt in den winter en den zomer, wat een gunstige omstandigheid is voor het bestaan van dierlijk leven.
Er zijn verzamelingen meegenomen van vellen van zeehonden en pingoeïns. Ook hebben we ons beijverd, om voor de kinematograaf de gedragingen van de merkwaardige vetganzen vast te leggen, en andere episoden uit het antarctische leven.
Er is nog heel veel te doen in de bevroren wereld, waaruit wij zijn teruggekeerd. Daar, op de met ijs bedekte velden, vindt de exploratie nog werk in overvloed. In onze voetstappen zullen anderen erop uitgaan, om het onbekende te gaan veroveren. Op het oogenblik werkt een fransche expeditie, geleid door Dr. Charcot, in de zuidelijke ijswereld. Mocht ze vruchtbaren arbeid verrichten! Laten de onderzoekers en ontdekkingsreizigers met alle energie, waartoe ze in staat zijn, zich wijden aan de studie der natuur, dan zal iedere poging om haar geheimen te ontsluieren, een nuttige bijdrage, leveren tot de wetenschap en de som van menschelijke kennis vergrooten, en als dat het geval is, zullen de inspanning en de moeite van diegenen, die in deze richting arbeidden, niet nutteloos zijn geweest.
Thans is het boek reeds verschenen, dat uitvoerig van de expeditie vertelt. Het heet “The Heart of the Antarctic. Being the story of the British Antarctic Expedition, 1907 till 1909”. Het verscheen bij Heinemann in Londen in twee deelen van samen 800 bladzijden. In Engelands hoofdstad heeft de Nimrod in de Theems gelegen en er heel wat bekijks gehad. Dat scheepje, dat daar gemeerd lag aan de Temple Pier, had de zeeën getrotseerd in de meest afgelegen en eenzame streken te midden van gevaarlijke ijsmassa’s. Waar nu de flikkerende lichtjes van de rivier boven masten en tuig stonden, waren de lampen des hemels voor hen ontstoken, toen in de onherbergzame zeeën geen ander licht hen wenkte. In plaats van de meeuwen, die in de stad het schip naderen, waren de pingoeïns of vetganzen het gezelschap der bemanning geweest en in plaats van te kijken naar de richting van den londenschen rook, om de windrichting te kennen, hadden de reizigers het oog gericht naar de damppluim, die er hing boven den vulkaan Erebus, den grooten vuurspuwenden berg van het antarctisch vasteland.
Poollandschap.
Die groote tegenstelling tusschen het alledaagsche leven van de menschen die in steden wonen, en de allesomvattende mogelijkheden, die wachten op diegenen, wier moed en ondernemingsgeest hen drijven in de poolwereld, is de groote bekoring van antarctische en arctische exploratie, haar altijddurende aantrekkelijkheid. Die bekoring wordt grooter, als we in aanraking komen met hen, die een rol hebben gespeeld in het poolonderzoek.
Alleen het bericht, dat men zoo dicht tot de Zuidpool was genaderd, deed een schok door de wereld gaan en boeide ieder, die eenige verbeeldingskracht had, maar als men met eigen oogen het scheepje ziet, dat de reis deed, en de stemmen hoort van de pioniers, die worstelden met de moeilijkheden, die hen van de pool scheidden, voelt men nog veel dieper de beteekenis.
Een pingoeïn-familie.
Alle leden der expeditie schijnen te hebben gephotografeerd, en geen reisverhaal werd ooit rijker geïllustreerd dan het boek van Shackleton.
Er is, zooals ook onze lezers zullen hebben bemerkt, geen vertoon van pathos in het verhaal van den Engelschman, maar hoe tragisch is het toch eigenlijk, dat daar op die groote hoogvlakte, waar het wijde sneeuwveld rechtstreeks naar het punt op 90 graden breedte den toegang vrijliet, moest worden teruggekeerd zonder dat het doel werd bereikt, om geen menschenlevens te wagen; want gebrek aan voedsel dreef de expeditie terug naar het Noorden. De stijgende weg op dat hooge plateau was niet te moeilijk; ze hadden hun Kerstmiskamp ter hoogte van 3000 meter gevierd in een koude, die hun lichaamstemperatuur tot twee graden onder het normale deed dalen, en toch moest toen ondanks al die betoonde energie worden teruggekeerd, eer de vlag aan de pool was geplant.
Het is aandoenlijk te lezen over dien laatsten dag, toen ze op 88 graden 23 minuten Z.B. ’s morgens heel in de vroegte, te voet, met de vlag nog verder zuidwaarts drongen, zonder de slede mee te trekken. Een koperen bus hadden ze bij zich met papieren, om te begraven op het verst zuidelijke punt; een camera, een kijker en een kompas. Het had drie dagen hevig gestormd en de oppervlakte van de sneeuw was hard, zoodat ze vlug konden loopen. Op de plaats, die men om negen uur in den morgen van den 9den Januari had bereikt, werd eindelijk de vlag geplant en daar namen ze bezit van het plateau in naam van Z. M. Edward VII. Terwijl de Union Jack vrij uitwapperde in den ijskouden wind, keken ze door de kijkers steeds maar naar het Zuiden, maar konden niets onderscheiden dan de witte, witte sneeuwvlakte.
Het plateau scheen niet te worden afgebroken tot waar de pool moest zijn, en ze kregen de overtuiging, dat langs dezen weg het doel kon worden bereikt.