Buch lesen: «Nauka potwierdza – 5. Zbiór artykułów naukowych»

Editor Андрей Тихомиров

ISBN 978-5-0059-6642-1 (т. 5)

ISBN 978-5-0059-5697-2

Created with Ridero smart publishing system

Pierwsze pieniądze

Pieniądze są środkiem do realizacji stosunków wymiany, uniwersalnym odpowiednikiem. W czasach starożytnych rolę pieniądza pełniły różne towary (skóry zwierząt, Zboże, bydło), stopniowo przechodziły na metale szlachetne (złoto, srebro), które najlepiej spełniają wymagania płatności za towary. Samo rosyjskie słowo" pieniądze «wywodzi się z tureckiego» denga" i oznacza ważenie przedmiotów wśród Mongołów i Turków. W okresie dominacji jarzma mongolskiego w Rosji było wiele pieniędzy, na przykład Dmitrij Donsky, Wasilij ciemny, Niżny Nowogród, Nowogród-Severskaya, Pskow, Rostow, Riazań, starodubsk, Twer, jarosławsk i inne monety te były często bite w dwóch czcionkach – staroruskim i arabskim.

Na przykład łacińskie słowo Pecunia – pieniądze pochodzi od pecus – bydło. W wierszach go-Mera (VIII—VII wiek pne) byk pojawia się jako miara wartości. Na przykład złota Zbroja kosztowała 100 byków. Liczenie bydła odbywało się po głowach, a łacińskie słowo caput – Głowa było podstawą współczesnych słów «kapitał», «kapitalizm». Słowo «bydło» oznaczało pojęcia pieniędzy, majątku, bogactwa. Podobnie oznaczono je wśród Anglosasów-sceat, gotów-skatts, w języku staroniemieckim-skat. W Rosji «Szkot» to nie tylko zwierzęta domowe, ale także majątek, bogactwo, pieniądze. Jednak bydło nie było jedynym rodzajem pieniędzy, a wraz ze starożytnymi pieniędzmi służyły różnorodne przedmioty: futra, skóry, tkaniny, różne przybory, muszle, koraliki i inne ozdoby, sól, ryby, herbata i wiele innych przedmiotów. Wśród różnych rodzajów prymitywnych pieniędzy szczególnie popularne były muszle małych mięczaków, wydobywane w Indiach i na zachodnim Pacyfiku – Kauri. Od czasów starożytnych i w wielu miejscach do XX wieku. były używane jako ozdoby i były środkiem wymiany wśród wielu narodów Europy, Azji, Afryki i wysp Pacyfiku.

Futra były również bardzo szeroko stosowane jako uniwersalny odpowiednik. O tym ich użyciu w starożytnej Rosji świadczą niektóre nazwy jednostek monetarnych-Kuna, veveritsa. W Ameryce Północnej futra służyły jako pieniądze już na początku XVIII wieku.

Wraz z rozszerzeniem wymiany, aby pełnić funkcję uniwersalnego odpowiednika, pojawił się specjalny towar, z natury najbardziej odpowiedni do tego celu – metale szlachetne. Bardzo szybko wyparli z obiegu różne rodzaje niemetalicznych pieniędzy. Początkowo złoto i srebro były wymieniane po prostu wagowo w postaci sztabek.

Przejście od używania pieniędzy w postaci sztabek o najróżniejszych kształtach (pręty, pręty, pierścienie itp.) Do monety bitej było wynikiem podniesienia produkcji na wyższy poziom, kiedy wymiana stała się niezbędna dla zaawansowanych ekonomicznie krajów i narodów.

Metalowe pieniądze praktycznie nie uległy uszkodzeniu i można je było przechowywać jako skarb przez długi czas. Ponadto, mając dużą wagę w małej objętości, znacznie ułatwiły transport. Wreszcie, były one łatwo podzielone na części, zamieniając się w Pieniądze o niższej wartości, co bardzo ułatwiło produkcję drobnych transakcji handlowych. W wielu krajach obieg różnych rodzajów metalowych pieniędzy, przede wszystkim kruszców, poprzedził pojawienie się samych monet. W Grecji przed wprowadzeniem monety krążyły żelazne pręty zwane obolami. Sześć prętów tworzyło drachmę (pęczek, garść). Drachma została później nazwana starożytną grecką srebrną monetą. W starożytnych Włoszech, przed pojawieniem się monet, wlewki miedzi służyły jako pieniądze, w dużej liczbie (około 300 kg) znalezionej w leczniczym świętym źródle Aqua Apollinaris – wodzie Apolla.

«Holenderscy archeolodzy, którzy badali zawartość wielu starożytnych skarbów, doszli do wniosku, że w Europie we wczesnej epoce brązu przedmioty z brązu były używane jako pierwsze pieniądze. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie PLUS ONE.

© Photo: MHG Kuijpers Brązowe paski, które pełniły rolę pierwszych pieniędzy, ze skarbów w Europie Środkowej

Naukowcy od dawna próbują dowiedzieć się, kiedy powstały pierwsze pieniądze i jak wyglądały.

Jedną z kluczowych cech pieniądza jest jego wszechstronność i standaryzacja. Dlatego archeolodzy szukają w pochówkach i skarbach dużych ilości identycznych przedmiotów, które mogłyby posłużyć jako waluta.

Naukowcy z Uniwersytetu w Leiden, Michael Quijpers i Catalyn Popa, przebadali ponad 5000 artefaktów z ponad 100 skarbów Europy Środkowej z epoki brązu i ocenili je pod kątem standardu.

Autorzy stwierdzili, że cała gama przedmiotów z brązu, w szczególności łukowate paski, obrączki i ostrza toporów, w wielu skarbach były prawie takie same-osoba oceniająca ich wagę na oko nie zauważyłaby różnicy. Tak więc waga 70 procent brązowych pasków znalezionych na terytorium współczesnych Niemiec, Austrii, Czech, Słowacji i Polski wynosiła około 195 gramów.

Naukowcy uważają, że takie w pełni znormalizowane pod względem kształtu i wagi przedmioty odgrywały rolę pierwszych pieniędzy, które krążyły po ogromnym terytorium. Hipotezę potwierdza również fakt, że archeolodzy nieustannie znajdują klady zawierające wiele takich jednorodnych produktów.

W południowej części Europy Środkowej-w południowych Niemczech, Czechach i Austrii – są to paski i pierścienie, a w północnej – w północno-wschodnich Niemczech i Polsce – są to bardziej siekiery. W środkowych Niemczech, Czechach i Morawach występują wszystkie trzy rodzaje przedmiotów.

W późniejszych wiekowych znaleziskach z epoki środkowego brązu w Europie archeolodzy często odkrywają oprócz całych przedmiotów i ich części, zarówno pojedynczo, jak i razem, co zdaniem autorów sugeruje pojawienie się dokładniejszych narzędzi ważenia i bardziej rozwiniętego systemu liczenia, który implikuje liczby ułamkowe.

«Zakładamy, że produkcja prawie całkowicie identycznych kopii pierścieni, płyt i ostrzy siekier oraz wykorzystanie ich jako pieniądza towarowego doprowadziło do szerszego uznania standardów wagowych i powstania systemu wag w Europie Środkowej» – napisali autorzy artykułu.

Pod koniec epoki brązu w skarbach pojawiają się artefakty ze złota, a obszar dystrybucji standardowych przedmiotów z brązu rozszerza się na północ do Skandynawii. Wcześniej byli tam obecni tylko w pojedynczych egzemplarzach, w pochówkach wraz z ich domniemanymi właścicielami». https://ria.ru/20210120/dengi-1593891081.html

Metalowa obręcz noszona na szyi nazywała się hrywna szyjna. Wykonany był z żelaza, brązu, srebra, rzadziej ze złota, znany już w epoce brązu. Później wśród Medów i Persów (indoeuropejczycy pochodzenia irańskiego) nosili ją Szlachetni Mężczyźni i kobiety. Wśród Galów (indoeuropejczyków pochodzenia celtyckiego) była najpierw tylko kobiecą ozdobą, a następnie tylko znakiem godności męskich przywódców. Wśród Rzymian (indoeuropejczyków pochodzenia romańskiego) hrywna szyjna (torques) służyła jako nagroda przyznawana Legionistom za odznaczenia bojowe (zasłużeni żołnierze mieli kilka Hrywien). Hrywna szyjna była również częścią stroju szlachetnych mężczyzn i kobiet wśród Scytów i Sarmatów (indoeuropejczyków pochodzenia irańskiego) na stepach Europy Wschodniej, a następnie rozprzestrzeniła się na inne ludy: wśród tissagetów na Kamie, wśród sogdian i Khwarezmian w Azji Środkowej. W średniowieczu miała podobne znaczenie wśród Słowian Zachodnich i wschodnich (indoeuropejczycy pochodzenia słowiańskiego), a także wśród Skandynawów i wielu plemion Wołgi, Kama, oka i Bałtyku. Rosyjscy żołnierze 10—11 wieku. otrzymał hrywnę szyjną jako nagrodę. W 12—14 wieku. służyła w Rosji głównie jako dekoracja Kobieca; była też wśród chłopów. Już w XVI wieku. w Rosji Moskiewskiej stanowiła ona przynależność do stroju weselnego szlachty (zarówno wśród stajennych, jak i narzeczonych).

Hrywna szyjna znaleziona na terytorium obwodu Kurskiego (Rosja). 11—12 wieku. Wielka Encyklopedia radziecka, 2 wyd., redaktor naczelny B. A. Vvedensky, t. 12, 1952, s. 597

Hrywna – sztabka srebra, która służyła jako jednostka monetarna i wagowa w starożytnej Rosji. Waga hrywna odpowiadała jednemu funtowi (96 szpul – 409,512 g). Hrywna monetarna nazywała się hrywna kun i odpowiadała do XII wieku 96 złotówkom srebra lub równoważnej ilości cennych futer, rosyjskich i zagranicznych monet obiegowych w Rosji. W XII wieku. wszystkie jednostki systemu kunowego, w tym jego główna jednostka – hrywna, bez zmiany nomenklatury, zmniejszyły wagę o połowę, a hrywna srebra, zamieniając się w sztabkę o wadze około 48 szpul (204,756 g), oddzieliła się od hrywny kun. Ta ostatnia, jako jednostka monetarna dla cennych futer i obcych mo-nie, krążyła na obrzeżach Rosji do XIV wieku. Na Rusi Kijowskiej do początku XIII wieku.hrywna Kijowska (sześciokątna sztabka srebra o wadze 38 szpul), równa połowie Bizantyjskiego litra i używana głównie w stosunkach z Bizancjum. Różnią się także Nowogród, Czernihów i inne hrywny. W 13—14 wieku. waga hrywny nadal spadała, osiągając do końca 14 wieku. około 184 od 2. połowy 13 wieku. pojawiła się sztabka srebra, odpowiadająca połowie hrywny pieniężnej-rubelowi (od słowa «Hrywna», w XIII—XIV wieku. dla wygody obliczeń handlowych hrywna została pocięta na części, każda część stała się znana jako Rubel), który w XV wieku. ostatecznie wyparł hrywnę pieniężną. Na rosyjskich monetach od XIV wieku często przedstawiano jeźdźca z włócznią, której pierwowzorem był George Victonosets, a następnie stąd pochodzi grosz 1/100 rubla. Również w 14—15 wieku. na terytorium Rosji, kontrolowanym przez chanów Złotej Ordy, stosowano sztabki płatnicze-sumy tatarskie (sumy), nazwa nawiązuje do ważnej tradycji hordy. Od 16 wieku. hrywna pieniężna stała się jednostką monetarną. Hrywna została nazwana prawdziwym sztabką srebra; jednostka masy; a także hrywna licząca, gdy Hrywna w obiegu pieniężnym sąsiadowała z monetami. Nazwy wielu współczesnych walut (na przykład marka, Funt, Lira) zawierały tego rodzaju pojęcia. Na samym początku powstawania systemu monetarnego trzy hipostazy hrywny pokrywały się ze sobą, ale pod wpływem czynników wewnętrznych i zewnętrznych wartości zaczęły się różnić. Na przykład w wyniku nasycenia rynku bitą monetą popyt na nią spadał. Waga hrywny kruszcowej również zmieniała się w zależności od okresu i regionu.

1-Hrywna typu nowogrodzkiego. 12—13 wieku; 2-hrywna typu kijowskiego. 12B.; 3-hrywna typu czernihowskiego. 12B., tamże.

Na terytorium starożytnego państwa rosyjskiego krążyły sztabki o różnej wadze i typie, ale dominujące znaczenie miały tak zwane hrywny Kijowskie i nowogrodzkie. Hrywny Kijowskie XI—XIII wieku. są odlewanymi wlewkami o sześciokątnym kształcie. Przez cały okres swojego istnienia utrzymywali stałą wagę około 160 g. pozwala to powiązać ich normę wagową z wagą Bizantyjskiego litra -327,456 G i uznać ją za równą 1/2 litra 163,728 g.