Edukacja Jutra. Nowe technologie w kształceniu

(…) Nowe technologie powoli zmieniają oblicze edukacji. Wszelkie zmiany w tym obszarze dotyczą przede wszystkim zmiany myślenia o szkole, a to proces bardzo trudny, związany z przemodelowaniem własnej mentalności w kierunku akceptacji zmian. Jak na razie są to zmiany oddolne, tzn. promowane przez ciągle jeszcze zbyt małą, ale – na szczęście – rosnącą grupę nauczycieli najsilniej zaangażowanych, aktywnych, dla których wykonywanie swojego zawodu jest misją, wyzwaniem i pasją.

Wykorzystywanie narzędzi nowych technologii w kształceniu to zagadnienie złożone, wielowymiarowe i – ze względu na niezwykłą dynamikę –trudne do jednoznacznego opisu. Edukacja stanowi szczególnie istotny komponent i warunek rozwoju gospodarczego kraju, zatem problematyka ta ma duże znaczenie praktyczne. Konieczne jest uwzględnianie zarówno korzyści płynących z nasycania edukacji narzędziami technologii informacyjnej, jak też związanych z tym procesem licznych zagrożeń. Każda bowiem technologia – przywołując słowa Neila Postmana z jego znakomitej książki „Technopol. Triumf techniki nad kulturą” – jest zarazem ciężarem i błogosławieństwem, nie albo – albo, lecz tym i tym jednocześnie.

Trzeba też edukację postrzegać dziś znacznie szerzej niż dotąd, gdyż nowe technologie rozszerzyły pojęcie szkoły. Dzięki mobilnym narzędziom mamy obecnie możliwość uczenia się wszędzie i o każdej porze, a przestrzeń edukacyjna stopniowo staje się harmonijnym połączeniem trzech elementów: przestrzeni tradycyjnej (tradycyjne mury szkoły wraz z infra-strukturą), przestrzeni społecznej (centra nauki, kultury, parki krajobrazowe) oraz przestrzeni wirtualnej. Wspólną troską wszystkich edukatorów powinno być poszukiwanie dróg racjonalnej integracji wymienionych tu komponentów, by z sukcesem realizować proces kształcenia, którego zadania lapidarnie i jakże pięknie przedstawił siedemnastowieczny hiszpański jezuita Baltazar Gracjan – „kształcić umysł i polerować obyczaje”.

Janusz Morbitzer

(frag. Wstępu)