Daarom! Ze heeft groot gelyk. Bovendien, ze komt me wat menschenschuw voor. Verbeeld je dat zy alle vreemden die 't erf betreden, laat wegjagen door de oppassers… (Dlatego! Ma całkowitą rację. Poza tym, wydaje mi się trochę dzika. Wyobraź sobie, że każe odpędzać wszystkich obcych, którzy wchodzą na jej posesję…; daarom – dlatego, ze heeft groot gelyk – ma całkowitą rację, bovendien, ze komt me wat menschenschuw voor – poza tym, wydaje mi się trochę dzika, verbeeld je dat zy alle vreemden die 't erf betreden – wyobraź sobie, że każe odpędzać wszystkich obcych, laat wegjagen door de oppassers – każe odpędzać przez stróżów).

Ik verzoek om de historie of de omelet, zei Duclari. (Proszę o historię albo omlet, powiedział Duclari; ik verzoek om de historie of de omelet – proszę o historię albo omlet, zei Duclari – powiedział Duclari).

Ik ook! riep Verbrugge. Uitvluchten worden niet aangenomen. We hebben aanspraak op een volledig maal, en daarom eisch ik de geschiedenis van den kalkoen. (Ja też! – zawołał Verbrugge. Wymówki nie będą akceptowane. Mamy prawo do pełnego posiłku, dlatego domagam się historii o indyku; ik ook – ja też, riep Verbrugge – zawołał Verbrugge, uitvluchten worden niet aangenomen – wymówki nie będą akceptowane, we hebben aanspraak op een volledig maal – mamy prawo do pełnego posiłku, en daarom eisch ik de geschiedenis van den kalkoen – dlatego domagam się historii o indyku).

Die heb ik je reeds gegeven, zei Havelaar. Ik had het beest gestolen van den generaal Vandamme, en heb 't opgegeten… met iemand. (Już ci ją opowiedziałem, powiedział Havelaar. Ukradłem to zwierzę od generała Vandamme, i zjadłem je… z kimś; die heb ik je reeds gegeven – już ci ją opowiedziałem, zei Havelaar – powiedział Havelaar, ik had het beest gestolen van den generaal Vandamme – ukradłem to zwierzę od generała Vandamme, en heb 't opgegeten… met iemand – i zjadłem je… z kimś).

Voor die ‘iemand’ ten-hemel voer, zei Tine schalk. (Zanim ten ‘ktoś’ poszedł do nieba, powiedziała żartobliwie Tine; voor die ‘iemand’ ten-hemel voer – zanim ten ‘ktoś’ poszedł do nieba, zei Tine schalk – powiedziała żartobliwie Tine).

Neen, dat is tricheeren: riep Duclari. We moeten weten waarom ge dien kalkoen… weggenomen hebt. (Nie, to jest oszustwo: zawołał Duclari. Musimy wiedzieć, dlaczego zabrałeś tego indyka…; neen, dat is tricheeren – nie, to jest oszustwo, riep Duclari – zawołał Duclari, we moeten weten waarom ge dien kalkoen… weggenomen hebt – musimy wiedzieć, dlaczego zabrałeś tego indyka…).

Wèl, omdat ik gebrek leed, en dat was de schuld van den generaal Vandamme die me gesuspendeerd had. (Cóż, ponieważ cierpiałem niedostatek, a to była wina generała Vandamme, który mnie zawiesił; wèl, omdat ik gebrek leed – cóż, ponieważ cierpiałem niedostatek, en dat was de schuld van den generaal Vandamme – a to była wina generała Vandamme, die me gesuspendeerd had – który mnie zawiesił).

Als ik er niet meer van te weten kryg, breng ik een volgenden keer zelf een omelet mee, klaagde Verbrugge. (Jeśli nie dowiem się więcej, następnym razem sam przyniosę omlet, narzekał Verbrugge; als ik er niet meer van te weten kryg – jeśli nie dowiem się więcej, breng ik een volgenden keer zelf een omelet mee – następnym razem sam przyniosę omlet, klaagde Verbrugge – narzekał Verbrugge).

Geloof me, er stak niets meer achter dan dàt. Hy had zeer véél kalkoenen, en ik had niets. Men dreef die dieren voorby myn deur… ik nam er een, en zei tot den man die zich verbeeldde er op te passen: ‘zeg den generaal dat ik, Max Havelaar, dezen kalkoen neem omdat ik eten wil.’ (Uwierz mi, nie było w tym nic więcej. Miał bardzo dużo indyków, a ja nie miałem nic. Pędzili te zwierzęta obok mojego domu… wziąłem jedno i powiedziałem do człowieka, który myślał, że je pilnuje: ‘powiedz generałowi, że ja, Max Havelaar, biorę tego indyka, bo chcę jeść.’; geloof me, er stak niets meer achter dan dàt – uwierz mi, nie było w tym nic więcej, hy had zeer véél kalkoenen, en ik had niets – miał bardzo dużo indyków, a ja nie miałem nic, men dreef die dieren voorby myn deur – pędzili te zwierzęta obok mojego domu, ik nam er een – wziąłem jedno, en zei tot den man die zich verbeeldde er op te passen – i powiedziałem do człowieka, który myślał, że je pilnuje, zeg den generaal dat ik, Max Havelaar, dezen kalkoen neem omdat ik eten wil – powiedz generałowi, że ja, Max Havelaar, biorę tego indyka, bo chcę jeść).

En dan dat epigram? (A co z tym epigramem?; en dan dat epigram – a co z tym epigramem?).

Heeft Verbrugge je daarvan gesproken? (Czy Verbrugge ci o tym mówił?; heeft Verbrugge je daarvan gesproken – czy Verbrugge ci o tym mówił?).

Ja. (Tak; ja – tak).

Dat had niets met den kalkoen uittestaan. Ik maakte dat ding omdat hy zooveel ambtenaren suspendeerde. Er waren er op Padang zeker zeven of acht die hy met meer of min rechtvaardigheid in hun ambten geschorst had, en velen onder hen verdienden 't veel minder dan ik. (To nie miało nic wspólnego z indykiem. Zrobiłem to, bo zawieszał tylu urzędników. Na Padang było co najmniej siedmiu lub ośmiu, których zawiesił z większą lub mniejszą sprawiedliwością w ich obowiązkach, a wielu z nich zasługiwało na to dużo mniej niż ja; dat had niets met den kalkoen uittestaan – to nie miało nic wspólnego z indykiem, ik maakte dat ding omdat hy zooveel ambtenaren suspendeerde – zrobiłem to, bo zawieszał tylu urzędników, er waren er op Padang zeker zeven of acht – na Padang było co najmniej siedmiu lub ośmiu, die hy met meer of min rechtvaardigheid in hun ambten geschorst had – których zawiesił z większą lub mniejszą sprawiedliwością w ich obowiązkach, en velen onder hen verdienden 't veel minder dan ik – a wielu z nich zasługiwało na to dużo mniej niż ja).

De adsistent-resident van Padang zelf was gesuspendeerd, en wel om een reden die, naar ik geloof, een geheel andere was dan de in het besluit opgegevene. (Sam asystent-rezydent Padang został zawieszony, i to z powodu, który, jak sądzę, był zupełnie inny niż podany w decyzji; de adsistent-resident van Padang zelf was gesuspendeerd – sam asystent-rezydent Padang został zawieszony, en wel om een reden die, naar ik geloof – i to z powodu, który, jak sądzę, een geheel andere was dan de in het besluit opgegevene – był zupełnie inny niż podany w decyzji).

Ik wil u dat wel vertellen, schoon ik niet verzekeren kan dat ik alles juist weet, en alleen òverzeg wat men in de chinesche kerk te Padang voor waar hield, en wat dan ook – vooral met het oog op de bekende eigenschappen van den generaal – waar kan geweest zyn. (Chętnie ci o tym opowiem, chociaż nie mogę zagwarantować, że wszystko wiem dokładnie, i tylko powtórzę, co uważano za prawdę w chińskim kościele w Padang, a co mogło być prawdą – zwłaszcza w świetle znanych cech generała; ik wil u dat wel vertellen – chętnie ci o tym opowiem, schoon ik niet verzekeren kan dat ik alles juist weet – chociaż nie mogę zagwarantować, że wszystko wiem dokładnie, en alleen òverzeg wat men in de chinesche kerk te Padang voor waar hield – i tylko powtórzę, co uważano za prawdę w chińskim kościele w Padang, en wat dan ook – a co mogło być, vooral met het oog op de bekende eigenschappen van den generaal – zwłaszcza w świetle znanych cech generała, waar kan geweest zyn – mogło być prawdą).

Hy had, moet ge weten, zyn vrouw getrouwd om een weddingschap te winnen, en daarmee een anker wyn. (Musicie wiedzieć, że poślubił swoją żonę, aby wygrać zakład, i w ten sposób zdobyć beczkę wina; hy had, moet ge weten – musicie wiedzieć, zyn vrouw getrouwd om een weddingschap te winnen – poślubił swoją żonę, aby wygrać zakład, en daarmee een anker wyn – i w ten sposób zdobyć beczkę wina).

Hy ging dus dikwyls 's avends uit, om… overal rondteloopen. (Często więc wychodził wieczorami, aby… wszędzie się włóczyć; hy ging dus dikwyls 's avends uit – często więc wychodził wieczorami, om… overal rondteloopen – aby… wszędzie się włóczyć).

De surnumerair Valkenaar moet eens in een straatje naby 't meisjes-weeshuis zyn inkognito zóó stipt geëerbiedigd hebben, dat hy hem een pak slaag heeft gegeven even als een gewonen straatschender. (Nadliczbowy Valkenaar musiał raz w uliczce obok sierocińca dla dziewcząt zachować swoje inkognito tak dokładnie, że dał mu lanie jak zwykłemu chuliganowi; de surnumerair Valkenaar – nadliczbowy Valkenaar, moet eens in een straatje naby 't meisjes-weeshuis zyn inkognito zóó stipt geëerbiedigd hebben – musiał raz w uliczce obok sierocińca dla dziewcząt zachować swoje inkognito tak dokładnie, dat hy hem een pak slaag heeft gegeven even als een gewonen straatschender – że dał mu lanie jak zwykłemu chuliganowi).

Niet ver van daar woonde Miss X. (Niedaleko stamtąd mieszkała panna X; niet ver van daar – niedaleko stamtąd, woonde Miss X – mieszkała panna X).

Er liep een gerucht dat die Miss 't leven zou gegeven hebben aan een kindje, dat… verdwenen was. (Krążyły plotki, że ta panna miała urodzić dziecko, które… zniknęło; er liep een gerucht – krążyły plotki, dat die Miss 't leven zou gegeven hebben aan een kindje – że ta panna miała urodzić dziecko, dat… verdwenen was – które… zniknęło).

De adsistent-resident was als hoofd der politie verplicht, en ook inderdaad van plan, zich met die zaak te bemoeien, en schynt van dit voornemen iets gezegd te hebben op een whistparty by den generaal. (Asystent-rezydent jako szef policji był zobowiązany, a także faktycznie planował zająć się tą sprawą, i wydaje się, że coś na ten temat wspomniał na przyjęciu whistowym u generała; de adsistent-resident was als hoofd der politie verplicht – asystent-rezydent jako szef policji był zobowiązany, en ook inderdaad van plan – a także faktycznie planował, zich met die zaak te bemoeien – zająć się tą sprawą, en schynt van dit voornemen iets gezegd te hebben – i wydaje się, że coś na ten temat wspomniał, op een whistparty by den generaal – na przyjęciu whistowym u generała).

Doch zie, den volgenden dag ontvangt hy den last zich naar zekere Afdeeling te begeven, welker gezagvoerende kontroleur wegens ware of veronderstelde oneerlykheid geschorst was in zyn beheer, om in loco zekere zaken te onderzoeken en daarvan ‘te dienen van bericht’. (Jednak następnego dnia otrzymuje polecenie udania się do pewnego działu, którego zarządzający kontroler został zawieszony w swoich obowiązkach z powodu rzeczywistej lub domniemanej nieuczciwości, aby na miejscu zbadać pewne sprawy i złożyć z nich raport; doch zie, den volgenden dag ontvangt hy den last – jednak następnego dnia otrzymuje polecenie, zich naar zekere Afdeeling te begeven – udania się do pewnego działu, welker gezagvoerende kontroleur wegens ware of veronderstelde oneerlykheid geschorst was in zyn beheer – którego zarządzający kontroler został zawieszony w swoich obowiązkach z powodu rzeczywistej lub domniemanej nieuczciwości, om in loco zekere zaken te onderzoeken – aby na miejscu zbadać pewne sprawy, en daarvan ‘te dienen van bericht’ – i złożyć z nich raport).

Wèl was de adsistent-resident verwonderd dat hem iets werd opgedragen dat zyn Afdeeling in 't geheel niet aanging, doch daar hy strikt genomen deze opdracht kon beschouwen als een vereerende onderscheiding, en dewyl hy met den generaal op zeer vriendschappelyken voet stond zoodat hy geen oorzaak had aan een valstrik te denken, berustte hy in deze zending, en begaf zich naar… ik wil vergeten hebben waarheen, om te doen wat hem bevolen was. (Asystent-rezydent był zdziwiony, że powierzono mu coś, co w ogóle nie dotyczyło jego działu, ale ponieważ ściśle rzecz biorąc mógł uważać to zadanie za zaszczytne wyróżnienie, a ponieważ był w bardzo przyjaznych stosunkach z generałem, nie miał powodu myśleć o pułapce, zgodził się na tę misję i udał się do… nie pamiętam gdzie, aby zrobić to, co mu kazano; wèl was de adsistent-resident verwonderd – asystent-rezydent był zdziwiony, dat hem iets werd opgedragen dat zyn Afdeeling in 't geheel niet aanging – że powierzono mu coś, co w ogóle nie dotyczyło jego działu, doch daar hy strikt genomen deze opdracht kon beschouwen als een vereerende onderscheiding – ale ponieważ ściśle rzecz biorąc mógł uważać to zadanie za zaszczytne wyróżnienie, en dewyl hy met den generaal op zeer vriendschappelyken voet stond – a ponieważ był w bardzo przyjaznych stosunkach z generałem, zoodat hy geen oorzaak had aan een valstrik te denken – nie miał powodu myśleć o pułapce, berustte hy in deze zending – zgodził się na tę misję, en begaf zich naar… ik wil vergeten hebben waarheen – i udał się do… nie pamiętam gdzie, om te doen wat hem bevolen was – aby zrobić to, co mu kazano).

Na eenigen tyd keert hy terug, en biedt een verslag aan dat niet ongunstig luidde voor dien kontroleur. (Po pewnym czasie wraca i składa raport, który nie brzmiał niekorzystnie dla tego kontrolera; na eenigen tyd keert hy terug – po pewnym czasie wraca, en biedt een verslag aan – i składa raport, dat niet ongunstig luidde voor dien kontroleur – który nie brzmiał niekorzystnie dla tego kontrolera).

Doch ziet, er was gedurende dien tyd op Padang door 't publiek – dat is: door niemand en iedereen – ontdekt dat die ambtenaar slechts gesuspendeerd was om een gelegenheid te scheppen den adsistent-resident van de plaats te verwyderen, ten-einde zyn voorgenomen onderzoek naar de verdwyning van dat kind te voorkomen, of althans te verschuiven tot een tydstip dat die zaak moeielyker zou optehelderen zyn. (Jednak widzicie, w tym czasie na Padang przez opinię publiczną – czyli przez nikogo i wszystkich – odkryto, że ten urzędnik został zawieszony tylko po to, aby stworzyć okazję do usunięcia asystenta-rezydenta z miejsca, aby zapobiec jego planowanemu dochodzeniu w sprawie zaginięcia tego dziecka, lub przynajmniej odsunąć je na taki moment, że ta sprawa byłaby trudniejsza do wyjaśnienia; doch ziet, er was gedurende dien tyd op Padang – jednak widzicie, w tym czasie na Padang, door 't publiek – przez opinię publiczną, dat is: door niemand en iedereen – czyli przez nikogo i wszystkich, ontdekt dat die ambtenaar slechts gesuspendeerd was – odkryto, że ten urzędnik został zawieszony tylko po to, om een gelegenheid te scheppen den adsistent-resident van de plaats te verwyderen – aby stworzyć okazję do usunięcia asystenta-rezydenta z miejsca, ten-einde zyn voorgenomen onderzoek naar de verdwyning van dat kind te voorkomen – aby zapobiec jego planowanemu dochodzeniu w sprawie zaginięcia tego dziecka, of althans te verschuiven tot een tydstip dat die zaak moeielyker zou optehelderen zyn – lub przynajmniej odsunąć je na taki moment, że ta sprawa byłaby trudniejsza do wyjaśnienia).

Ik herhaal nu dat ik niet weet of dit waar was, doch naar de kennis die ikzelf later van den generaal Vandamme opdeed, komt deze lezing van 't geval my geloofbaar voor. (Powtarzam teraz, że nie wiem, czy to była prawda, ale według wiedzy, którą później zdobyłem o generale Vandamme, ta wersja wydarzeń wydaje mi się wiarygodna; ik herhaal nu dat ik niet weet of dit waar was – powtarzam teraz, że nie wiem, czy to była prawda, doch naar de kennis die ikzelf later van den generaal Vandamme opdeed – ale według wiedzy, którą później zdobyłem o generale Vandamme, komt deze lezing van 't geval my geloofbaar voor – ta wersja wydarzeń wydaje mi się wiarygodna).

Op Padang was er niemand die hem niet – wat het peil aangaat, waartoe zyn zedelykheid was afgedaald – tot zoo-iets in-staat keurde. (Na Padang nie było nikogo, kto nie uważałby, że był do tego zdolny, jeśli chodzi o poziom, do którego zniżyła się jego moralność; op Padang was er niemand die hem niet – na Padang nie było nikogo, kto nie uważałby, wat het peil aangaat – jeśli chodzi o poziom, waartoe zyn zedelykheid was afgedaald – do którego zniżyła się jego moralność, tot zoo-iets in-staat keurde – że był do tego zdolny).

De meesten kenden hem slechts één goede hoedanigheid toe, die van onverschrokkenheid in 't gevaar, en indien ik, die hem in gevaar gezien heb, van meening ware dat hy après tout een dapper man was, zou dit alleen my bewegen u deze geschiedenis niet te vertellen. (Większość przypisywała mu tylko jedną dobrą cechę, mianowicie nieustraszoność w niebezpieczeństwie, a gdybym ja, który widziałem go w niebezpieczeństwie, uważał, że był w końcu odważnym człowiekiem, to właśnie to powstrzymałoby mnie od opowiadania wam tej historii; de meesten kenden hem slechts één goede hoedanigheid toe – większość przypisywała mu tylko jedną dobrą cechę, die van onverschrokkenheid in 't gevaar – mianowicie nieustraszoność w niebezpieczeństwie, en indien ik, die hem in gevaar gezien heb – a gdybym ja, który widziałem go w niebezpieczeństwie, van meening ware dat hy après tout een dapper man was – uważał, że był w końcu odważnym człowiekiem, zou dit alleen my bewegen u deze geschiedenis niet te vertellen – to właśnie to powstrzymałoby mnie od opowiadania wam tej historii).

't Is waar, hy had op Sumatra veel laten ‘sabreeren’ doch wie sommige gebeurtenissen van naby gezien had, voelde neiging om wat aftedingen op zyn dapperheid, en, hoe vreemd het schyne, ik geloof dat hy zyn krygsmansroem grootendeels te danken had aan de zucht tot tegenstelling, die ons allen min of meer bezielt. (To prawda, kazał na Sumatrze wiele „szablować”, ale kto widział niektóre wydarzenia z bliska, miał skłonność do pewnych zastrzeżeń co do jego odwagi, i, jakkolwiek dziwnie to zabrzmi, wierzę, że w dużej mierze zawdzięczał swoją wojskową sławę pragnieniu kontrastu, które mniej lub bardziej nas wszystkich porywa; 't Is waar, hy had op Sumatra veel laten ‘sabreeren’ – to prawda, kazał na Sumatrze wiele „szablować”, doch wie sommige gebeurtenissen van naby gezien had – ale kto widział niektóre wydarzenia z bliska, voelde neiging om wat aftedingen op zyn dapperheid – miał skłonność do pewnych zastrzeżeń co do jego odwagi, en, hoe vreemd het schyne – i, jakkolwiek dziwnie to zabrzmi, ik geloof dat hy zyn krygsmansroem grootendeels te danken had aan de zucht tot tegenstelling – wierzę, że w dużej mierze zawdzięczał swoją wojskową sławę pragnieniu kontrastu, die ons allen min of meer bezielt – które mniej lub bardziej nas wszystkich porywa).

Men zegt gaarne: 't is waar dat Peter of Paul dit, dit of dit is, maar… dàt is hy, dàt moet men hem laten! (Ludzie chętnie mówią: to prawda, że Piotr lub Paweł jest taki, taki lub taki, ale… taki jest, i tego nie można mu odmówić!; men zegt gaarne – ludzie chętnie mówią, 't is waar dat Peter of Paul dit, dit of dit is – to prawda, że Piotr lub Paweł jest taki, taki lub taki, maar… dàt is hy, dàt moet men hem laten – ale… taki jest, i tego nie można mu odmówić!).

En nooit kan men zoo zeker zyn geprezen te worden, dan wanneer men een zeer in 't oog vallend gebrek heeft. (I nigdy nie można być pewnym pochwały, jak wtedy, gdy ma się bardzo rzucającą się w oczy wadę; en nooit kan men zoo zeker zyn geprezen te worden – i nigdy nie można być pewnym pochwały, dan wanneer men een zeer in 't oog vallend gebrek heeft – jak wtedy, gdy ma się bardzo rzucającą się w oczy wadę).

Jy, Verbrugge, bent alle dagen dronken… (Ty, Verbrugge, jesteś codziennie pijany…; jy, Verbrugge – ty, Verbrugge, bent alle dagen dronken – jesteś codziennie pijany).

Ik? vroeg Verbrugge die een voorbeeld was van matigheid. (Ja? zapytał Verbrugge, który był wzorem umiarkowania; ik – ja, vroeg Verbrugge – zapytał Verbrugge, die een voorbeeld was van matigheid – który był wzorem umiarkowania).

Ja, ik maak je nu dronken, alle dagen! Je vergeet je zóó ver, dat Duclari 's avends in de galery over je struikelt. (Tak, teraz robię cię pijanym, codziennie! Zapominasz się tak bardzo, że Duclari wieczorami potyka się o ciebie w galerii; ja, ik maak je nu dronken, alle dagen – tak, teraz robię cię pijanym, codziennie, je vergeet je zóó ver – zapominasz się tak bardzo, dat Duclari 's avends in de galery over je struikelt – że Duclari wieczorami potyka się o ciebie w galerii).

Dit zal hy onaangenaam vinden, maar terstond zal hy zich herinneren iets goeds in je gezien te hebben dat hem toch vroeger niet in 't oog viel. (To mu się nie spodoba, ale natychmiast przypomni sobie, że widział w tobie coś dobrego, czego wcześniej nie zauważył; dit zal hy onaangenaam vinden – to mu się nie spodoba, maar terstond zal hy zich herinneren – ale natychmiast przypomni sobie, iets goeds in je gezien te hebben – że widział w tobie coś dobrego, dat hem toch vroeger niet in 't oog viel – czego wcześniej nie zauważył).

En als ik dan kom, en ik vind je zoo erg… horizontaal, dan zal hy my de hand op den arm leggen, en uitroepen: ‘och, geloof toch dat hy overigens zoo'n beste brave knappe jongen is!’ (A gdy przyjdę i znajdę cię tak bardzo… poziomo, położy mi rękę na ramieniu i wykrzyknie: ‘och, uwierz, że to naprawdę dobry, uczciwy, przystojny chłopak!’; en als ik dan kom, en ik vind je zoo erg – a gdy przyjdę i znajdę cię tak bardzo, horizontaal – poziomo, dan zal hy my de hand op den arm leggen – położy mi rękę na ramieniu, en uitroepen – i wykrzyknie, och, geloof toch dat hy overigens zoo'n beste brave knappe jongen is – och, uwierz, że to naprawdę dobry, uczciwy, przystojny chłopak).

Dat zeg ik tòch van Verbrugge, riep Duclari, al is hy vertikaal. (Mówię to o Verbrugge, zawołał Duclari, nawet gdy jest pionowy; dat zeg ik tòch van Verbrugge – mówię to o Verbrugge, riep Duclari – zawołał Duclari, al is hy vertikaal – nawet gdy jest pionowy).

Niet met dat vuur en die overtuiging! Herinner je eens hoe dikwyls men hoort zeggen: ‘o, als die man op zyn zaken wilde passen, dàt zou iemand wezen! Maar… en dan volgt het betoog hoe hy niet op zyn zaken past en dus niemand is. (Nie z takim ogniem i przekonaniem! Przypomnij sobie, jak często słyszy się, że ktoś mówi: ‘och, gdyby ten człowiek chciał zająć się swoimi sprawami, to byłby ktoś! Ale… i potem następuje wyjaśnienie, jak nie zajmuje się swoimi sprawami i więc nikt; niet met dat vuur en die overtuiging – nie z takim ogniem i przekonaniem, herinner je eens hoe dikwyls men hoort zeggen – przypomnij sobie, jak często słyszy się, o, als die man op zyn zaken wilde passen – och, gdyby ten człowiek chciał zająć się swoimi sprawami, dàt zou iemand wezen – to byłby ktoś, maar… en dan volgt het betoog hoe hy niet op zyn zaken past en dus niemand is – ale… i potem następuje wyjaśnienie, jak nie zajmuje się swoimi sprawami i więc nikt).

Ik geloof hiervan de reden te weten. Ook van de dooden verneemt men altyd goede hoedanigheden waarvan we vroeger niets bemerkten. (Myślę, że znam tego powód. Nawet o zmarłych słyszy się zawsze dobre cechy, których wcześniej nie dostrzegaliśmy; ik geloof hiervan de reden te weten – myślę, że znam tego powód, ook van de dooden verneemt men altyd goede hoedanigheden – nawet o zmarłych słyszy się zawsze dobre cechy, waarvan we vroeger niets bemerkten – których wcześniej nie dostrzegaliśmy).

De oorzaak zal wel zyn dat ze niemand in den weg staan. (Powodem może być to, że nikomu nie przeszkadzają; de oorzaak zal wel zyn – powodem może być, dat ze niemand in den weg staan – że nikomu nie przeszkadzają).

Alle menschen zyn min of meer mededingers. (Wszyscy ludzie są mniej lub bardziej konkurentami; alle menschen zyn min of meer mededingers – wszyscy ludzie są mniej lub bardziej konkurentami).

We zouden gaarne èlk ander geheel en in alles onder ons plaatsen. (Chętnie umieścilibyśmy każdego innego całkowicie i we wszystkim poniżej nas; we zouden gaarne èlk ander geheel en in alles onder ons plaatsen – chętnie umieścilibyśmy każdego innego całkowicie i we wszystkim poniżej nas).

Dit echter te uiten, verbiedt de goede toon en zelfs het eigenbelang, want zeer spoedig zou niemand ons gelooven ook al beweerden wy iets waars. (Jednak dobre maniery i nawet własny interes zabraniają tego wyrażać, ponieważ bardzo szybko nikt by nam nie uwierzył, nawet jeśli mówilibyśmy prawdę; dit echter te uiten, verbiedt de goede toon en zelfs het eigenbelang – jednak dobre maniery i nawet własny interes zabraniają tego wyrażać, want zeer spoedig zou niemand ons gelooven – ponieważ bardzo szybko nikt by nam nie uwierzył, ook al beweerden wy iets waars – nawet jeśli mówilibyśmy prawdę).

Er moet dus een omweg gezocht worden, en ziet hier hoe we dit doen. (Trzeba więc poszukać obejścia i zobaczcie, jak to robimy; er moet dus een omweg gezocht worden – trzeba więc poszukać obejścia, en ziet hier hoe we dit doen – i zobaczcie, jak to robimy).

Als gy, Duclari, zegt: ‘de luitenant Slobkous is een goed soldaat, waarachtig hy is een goed soldaat, ik kan je niet genoeg zeggen welk een goed soldaat de luitenant Slobkous is… maar een theoretikus is hy niet… (Jeśli ty, Duclari, powiesz: ‘porucznik Slobkous jest dobrym żołnierzem, naprawdę jest dobrym żołnierzem, nie mogę ci wystarczająco powiedzieć, jak dobrym żołnierzem jest porucznik Slobkous… ale teoretykiem nie jest…; als gy, Duclari, zegt – jeśli ty, Duclari, powiesz, de luitenant Slobkous is een goed soldaat – porucznik Slobkous jest dobrym żołnierzem, waarachtig hy is een goed soldaat – naprawdę jest dobrym żołnierzem, ik kan je niet genoeg zeggen welk een goed soldaat de luitenant Slobkous is – nie mogę ci wystarczająco powiedzieć, jak dobrym żołnierzem jest porucznik Slobkous, maar een theoretikus is hy niet – ale teoretykiem nie jest).

Heb je niet zoo gezegd, Duclari? (Nie powiedziałeś tak, Duclari?; heb je niet zoo gezegd, Duclari – nie powiedziałeś tak, Duclari?).

Ik heb nooit een luitenant Slobkous gekend of gezien? (Nigdy nie znałem ani nie widziałem porucznika Slobkousa?; ik heb nooit een luitenant Slobkous gekend of gezien – nigdy nie znałem ani nie widziałem porucznika Slobkousa?).

Goed, schep er dan een, en zeg dat van hem. (Dobrze, to wymyśl jednego i powiedz to o nim; goed, schep er dan een – dobrze, to wymyśl jednego, en zeg dat van hem – i powiedz to o nim).

Wèl, ik schep hem, en zeg het. (Cóż, wymyślam go i mówię to; wèl, ik schep hem – cóż, wymyślam go, en zeg het – i mówię to).

Weet je wat ge nu gezegd hebt? Je hebt gezegd dat jy, Duclari, à cheval bent op de theorie. (Wiesz, co teraz powiedziałeś? Powiedziałeś, że ty, Duclari, jesteś ekspertem od teorii; weet je wat ge nu gezegd hebt – wiesz, co teraz powiedziałeś, je hebt gezegd dat jy, Duclari, à cheval bent op de theorie – powiedziałeś, że ty, Duclari, jesteś ekspertem od teorii).

Ik ben geen haar beter. Geloof me, we doen onrecht zoo boos te worden op iemand die heel slecht is, want de goeden onder ons zyn 't slechte zoo na! (Nie jestem ani trochę lepszy. Uwierz mi, niesprawiedliwie jest tak się złościć na kogoś, kto jest bardzo zły, ponieważ dobrzy z nas są tak blisko zła!; ik ben geen haar beter – nie jestem ani trochę lepszy, geloof me – uwierz mi, we doen onrecht zoo boos te worden op iemand die heel slecht is – niesprawiedliwie jest tak się złościć na kogoś, kto jest bardzo zły, want de goeden onder ons zyn 't slechte zoo na – ponieważ dobrzy z nas są tak blisko zła).

Laat eens de volmaaktheid nul heeten, en honderd graden voor slecht gelden, hoe verkeerd doen we dan – wy, die dobberen tusschen acht- en negen-en-negentig! – haro te roepen over iemand die op honderd-en-één staat! (Niech doskonałość będzie zerem, a sto stopni będzie oznaczać zło, jak bardzo my – ci, którzy wahają się między osiemdziesięcioma a dziewięćdziesięcioma dziewięcioma – niesłusznie wołamy o kogoś, kto ma sto jeden!; laat eens de volmaaktheid nul heeten – niech doskonałość będzie zerem, en honderd graden voor slecht gelden – a sto stopni będzie oznaczać zło, hoe verkeerd doen we dan – jak bardzo niesłusznie wołamy, wy, die dobberen tusschen acht- en negen-en-negentig – my, którzy wahają się między osiemdziesięcioma a dziewięćdziesięcioma dziewięcioma, haro te roepen over iemand die op honderd-en-één staat – niesłusznie wołamy o kogoś, kto ma sto jeden).

En nog geloof ik dat velen dien honderdsten graad slechts niet bereiken uit gemis aan goede eigenschappen, aan moed by-voorbeeld om geheel te zyn wat men is. (I wciąż wierzę, że wielu nie osiąga setnego stopnia tylko z powodu braku dobrych cech, na przykład odwagi, by być całkowicie tym, kim się jest; en nog geloof ik dat velen dien honderdsten graad slechts niet bereiken – i wciąż wierzę, że wielu nie osiąga setnego stopnia, uit gemis aan goede eigenschappen – tylko z powodu braku dobrych cech, aan moed by-voorbeeld om geheel te zyn wat men is – na przykład odwagi, by być całkowicie tym, kim się jest).

Op hoeveel graden sta ik, Max? (Na ilu stopniach jestem, Max?; op hoeveel graden sta ik, Max – na ilu stopniach jestem, Max?).

Ik heb een loep noodig voor de onderdeden, Tine. (Potrzebuję lupy do szczegółów, Tine; ik heb een loep noodig voor de onderdeden – potrzebuję lupy do szczegółów, Tine – Tine).

Ik reklameer, riep Verbrugge – neen, mevrouw, niet tegen uwe nabyheid aan de nul! – neen, maar er zyn ambtenaren gesuspendeerd, er is een kind zoek, een generaal in staat van beschuldiging… ik vraag: la pièce! (Reklamuję, zawołał Verbrugge – nie, pani, nie przeciwko pani bliskości zera! – nie, ale zawieszono urzędników, zaginęło dziecko, generał jest oskarżony… pytam: la pièce!; ik reklameer – reklamuję, riep Verbrugge – zawołał Verbrugge, neen, mevrouw, niet tegen uwe nabyheid aan de nul – nie, pani, nie przeciwko pani bliskości zera, neen, maar er zyn ambtenaren gesuspendeerd – nie, ale zawieszono urzędników, er is een kind zoek – zaginęło dziecko, een generaal in staat van beschuldiging – generał jest oskarżony, ik vraag: la pièce – pytam: la pièce).

Tine, zorg toch dat er een volgenden keer wat in huis is! Neen, Verbrugge, je krygt la pièce niet, voor ik nog een beetje heb rondgereden op myn stokpaardje over de tegenstellingen. (Tine, upewnij się, że następnym razem coś jest w domu! Nie, Verbrugge, nie dostaniesz la pièce, dopóki nie przejadę się jeszcze trochę na moim koniku o przeciwieństwach; tine, zorg toch dat er een volgenden keer wat in huis is – Tine, upewnij się, że następnym razem coś jest w domu, neen, Verbrugge – nie, Verbrugge, je krygt la pièce niet – nie dostaniesz la pièce, voor ik nog een beetje heb rondgereden op myn stokpaardje over de tegenstellingen – dopóki nie przejadę się jeszcze trochę na moim koniku o przeciwieństwach).