A imię jego 34

Książka wydana wspólnie z Instytutem Studiów Politycznych PAN

Książka opowiada o kilkuzdaniowym liście 34 intelektualistów do premiera Józefa Cyrankiewicza. Mowa w nim była o ograniczeniach papieru na wydawnictwa literackie oraz o rozszerzającej się cenzurze prewencyjnej. Ale te kilka niewinnych zdań wstrząsnęło Polską.

Szczególne znaczenie miała lista 34 sygnatariuszy. Te nazwiska były jak wielki dzwon ostrzegawczy. List 34 był czymś niezwykłym w biografii mojego pokolenia. Był to pierwszy publiczny znak sprzeciwu wobec polityki postępującej zamordyzacji. Rozmawialiśmy o nim z fascynacją i podziwem, ponieważ list był sygnałem, że sprzeciw jest możliwy; że cenzurę i jej niszczycielskie rezultaty można nazywać po imieniu.

Adam Michnik

Jedną z konsekwencji wystosowania Listu 34 były procesy Melchiora Wańkowicza i Jana Nepomucena Millera, a także wszczęcie śledztwa przeciwko Januaremu Grzędzińskiemu oraz Stanisławowi Catowi-Mackiewiczowi. Właśnie te procesy oraz towarzyszący im kontekst polityczny stały się głównym tematem książki Macieja Łuczaka. Umiejętne połączenie w niej perspektywy historycznej, politologicznej i prawnej (...) umożliwiło kompleksowe i wszechstronne zaprezentowanie zakresu podporządkowania wymiaru sprawiedliwości PRL centralnemu ośrodkowi dyspozycji politycznej, tworzonemu przez I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę i jego najbliższe otoczenie.

Prof. dr hab. Antoni Dudek

Maciej Łuczak odkrywa nowe, nieznane szerzej fakty, zarazem umieszcza całą sprawę w szerokim kontekście wewnętrznym i międzynarodowym. Za ważne uznałbym i to, że jego książka ma w znacznym stopniu charakter interdyscyplinarny, jest interesująca i pożyteczna zarówno dla historyków, jak i prawników, politologów, socjologów.

Prof. dr hab. Jerzy Eisler