Sahip Ali:
“Ulan sanki biz insan değiliz. Şu bağdaki her bir şeyi tek tek toplayıp, o herife götürüp veriyoruz zıkkımlansın diye. Ama bunların hepsi bizim yüzümüzden oluyor, hepimiz miskin miskin oturup o pislik herifin bütün köyü yağmalamasını seyrediyoruz hep birlikte.”
Polat:
“Sahip Ali bana bak! Ya bu bağ tamamen köyün ortak malı olur ya da buradaki bütün ağaçları ateşe veririm.”
Sahip Ali:
“İkimiz birlikte yakalım!”
Polat:
“Namussuzum yakmazsak!”
Sahip Ali:
“Yakmazsak bize de adam demesinler!”
İyice öfkelenen çocuklar, oldukları yerde öyle kızıp sağa sola tekme savuruyorlardı ki, ayaklarının altında kalıp bir tekme de ben yiyeceğim diye korktum. Ama yok, yemedim tekmeyi. Tam önlerinde duruyordum. Bu sırada Polat’ın ayağına bir diken battı. Bunun üzerine ayağından dikeni çıkarmak için eğilirken, bir anda beni fark etti yerde, bunun üzerine ayağını da dikeni de unuttu. Sonra yerden tutup kaldırdı beni ve Sahip Ali’ye gösterip seslendi:
“Bak Sahip Ali!”
Çocuklar beni sevinç içinde elden ele dolaştırdılar bir süre. Ama öylece yemek istemediler beni, dişlerinin arasında tadımı iyice çıkartmak için önce bir soğutup serinletip daha lezzetli hâle getirmek istediler. Nasırlanmış ve çatlak çatlak olmuş elleri derimi tahriş ediyordu, ama varsın öyle olsun, memnundum ben hâlimden. Çünkü biliyordum ki, son damlama kadar büyük bir iştah içinde yiyecekler, yedikten sonra da dilleriyle dudaklarıyla yalanıp, parmaklarını emeceklerdi. Günlerce ve haftalarca o güzelim tadım damaklarında kalacaktı.
Sahip Ali:
“Polat, yemin ederim bugüne kadar hiç böyle iri bir şeftali görmemiştim.”
Polat:
“Yok valla, hiç görmemiştik.”
Sahip Ali:
“Hadi havuzun kenarına gidelim, suda serinletip öyle yiyelim, daha lezzetli olur.”
Öyle büyük bir dikkatle götürdüler ki beni, sanki camdan yapılmıştım da en ufak bir sarsıntıda düşüp kırılıverecektim.
Havuzun kenarı gölgelik ve serin bir yerdi. Söğüt ve kavak ağaçlarının varlığı öyle bir gölge yapıyordu ki, daha ilk nefeste serinliği ta çekirdeğime kadar içimde hissettim. Sonra dikkatli bir şekilde suyun içine bıraktılar, dört küçük nasırlı el suyun dibine gömülmemem için dikkatle suyun içerisinde tutuyordu beni. Su buz gibi soğuktu.
Biraz dinlendikten sonra Polat arkadaşına seslendi:
“Sahip Ali!”
Sahip Ali:
“Hı ne oldu?”
Polat:
“Diyorum ki bu şeftali var ya, çok para eder.”
Sahip Ali:
“He ya, eder!”
Polat:
“Eder demek yetmez. Ne kadar eder sence?”
Sahip Ali durup düşündü bir süre.
“Yani ben de çok para eder diyorum işte.” dedi.
Polat:
“Yani ne kadar eder?”
Sahip Ali biraz daha düşündü:
“Şöyle iyice bir soğutursak… Ama öyle adamakıllı soğutmalıyız ha… Bin Tümen eder.”
Polat:
“Sen de para yüzü mü görmüşsün sanki, bin Tümen de para mı yahu!”
Sahip Ali:
“İyi be, sen de maşallah hazinelerin başında oturuyorsun sanki! De bakalım kaç para eder?”
Polat:
“Yüz Tümen!”
Sahip Ali:
“Bin Tümen yüzden fazla değil mi?”
Polat:
“Hay canın çıkmasın! Ben kendi kafamdan mı uyduruyorum! Babamdan işitmiştim.”
Sahip Ali:
“Eğer öyleyse, belki ikisi de birdir ha! Ben de kafadan atmıyorum, babam demişti.”
Polat hafifçe dokunup yokladı beni:
“Ellerim dondu be! Bunu yeme vakti geldi artık.”
Sahip Ali de usulca okşadı tenimi:
“Hı hı, iyice soğumuş bu.”
Böyle dedikten sonra, sudan çıkardılar beni. Sudan çıktığımda, dışarısının sıcaklığını hissettim birden. Artık bir an önce ısırıp yesinler istiyordum beni, yesinler de görsünler hayal ettiklerinden bile çok daha lezzetli olduğumu… Güneşten ve annemden aldığım tüm gıdaları, suyu ve sıcaklığı bu iki köylü çocuğunun bedenine ulaştırmak arzusundaydım.
Polat ve Sahip Ali beni yemeye karar verdikleri sırada, bütün ömrüm boyunca kaç defa bir hâlden diğerine girdiğimi ve ileride kim bilir kaç defa daha gireceğimi düşünüp durmaktaydım. Kendi kendime şöyle düşündüm: “Bir zamanlar vücudumun zerreleri toprak ve su idi, bazıları da güneş ışığıydı. Annem bunların her birini azar azar topraktan emdi ve ta dallarının uçlarına kadar eriştirdi. Sonra annem tomurcuklandı, ardından çiçek açtı ve ben yavaş yavaş ortaya çıktım sonuçta. Vücudumdaki her bir zerreyi annemin bedeninden az az emdim ve sonra da güneşin ışınlarıyla karıştırıp bir araya getirdim onları. Böylece çekirdeğim, kabuğum ve bütün bedenim oluştu, sonuçta olgun ve sulu bir şeftali hâline geldim işte. Şimdiyse Polat ve Sahip Ali beni yiyecekler, bir süre sonra da her bir zerrem bu sefer onların etine, kemiğine ve saçına karışacaktı. Elbette, onlar da günün birinde ölüp toprağa karıştıklarında, bu sefer bedenimin zerreleri ne olacak, başlarına neler gelecekti?”
Çocuklar karar verdiler, yiyecekler beni. Sahip Ali beni tutup Polat’a uzattı.
“Bir ısırık al.” dedi.
Polat bir ısırık aldı ve beni Sahip Ali’ye uzattı, bir yandan da dudaklarını emip yalanmaya başladı. Sahip Ali de bir ısırık aldı ve tekrar Polat’a verdi beni. Tam da kendi kendime düşünüp kurduğum gibi, tadım damaklarında kalmıştı işte.
Bedenimin yumuşak kısmı yavaş yavaş kayboluyordu ortadan, ama çekirdeğim yepyeni bir hayatın düşü içindeydi şimdi. Bir dakika kadar sonra şeftali olarak benden geriye pek bir şey kalmamıştı. Ama çekirdeğim ne zaman ve ne şekilde yeniden yeşerebileceğinin hayalini kurmaktaydı. Ben işte böyle, belirli vakitlerde hem bir yandan ölüyor hem de diğer taraftan yeniden diriliyordum.
Polat son bir kez daha benden geri kalanı ağzına aldı ve son zerreme kadar etimi çekirdeğimi emdi. Beni iyice emip ağzından çıkardığında ise artık şeftali değildim. Bir çekirdekten ibarettim, canlı bir çekirdek… İçinde yepyeni bir hayatın tohumunu saklayan, sert kabuklu ve canlı bir çekirdek…
Tek ihtiyacım olan, kabuğumu çatlatıp filizlenmek için nemli bir toprağın altında birazcık dinlenmekti.
Çocuklar dilini damağını yalanıp da parmaklarını da birkaç kez iyice emdikten sonra, Polat “Şimdi ne yapacağız?” diye sordu arkadaşına.
Sahip Ali:
“Gidip suya girelim.”
Polat:
“Çekirdeğini de yemeyelim mi?”
Sahip Ali:
“Onun için ayrı bir planım var, bırak kalsın”
Polat bunun üzerine beni söğüt ağacının dibine bıraktı, sonra geri geri yürüdü ve koşa koşa suya yönelip, sırtüstü havuza atladı. Suya atlarken dizlerini karnına kadar çekmiş, elleriyle de dizlerini sarıp tortop olmuştu. Bir anlığına suya dalıp gözden kayboldu, sonra el ve ayaklarını çırparak ayağa kalktı. Bu arada etrafındaki çamurlar da havalanıp suya karıştı. Su çenesinin altına kadar erişiyordu. Yosunlar suyun üzerinde, başından, kulağından ve yüzünden sarkıyordu.
Sahip Ali:
“Polat yüzünü diğer yana doğru çevir.”
Polat:
“Niye ki, pantolonunu mu çıkaracaksın?”
Sahip Ali:
“Evet, babam yine yüzmeye geldiğimizi anlamasın. Çok döver yoksa beni.”
Polat:
“Daha öğleye kadar vaktimiz var eve dönmek için.”
Sahip Ali:
“Ne öğlesi ne vakti, tependeki güneşi görmüyor mu gözün?”
Bunun üzerine Polat başkaca bir şey demedi ve yüzünü diğer tarafa doğru çevirdi. Sahip Ali’nin suya atladığını çıkan sesten anlayana kadar da ona doğru bakmadı. Sonra birlikte yüzmeye başladılar, suyun altına daldılar ve birbirlerine su sıçratıp oynadılar havuzun içinde. Bir süre sonra, artık vaktin tamam olduğuna kanaat getirip sudan dışarı çıktılar. Polat pantolonunu birkaç sefer sıkıp suyunu akıttı. Beni de söğüdün dibinde koydukları yerden alıp yola koyuldular. Bağın dış duvarının üstünden atlayıp diğer tarafa geçtiler. Köyün evleri, ağanın bağından uzak bir yerdeydi.
Polat:
“Evet, çekirdek için bir planın olduğunu söylemiştin.”
Sahip Ali:
“Biraz gölge insin de gelip seni çağırırım. Tepeye çıkar, orada oturur konuşuruz. Planımın ne olduğunu anlatırım sana o vakit.”
Köyün sokakları tenhaydı, fakat epeyce sinek ve gübre kokusu sarmıştı her yanı. İrice bir köpek, duvarın üzerinden atlayıp hemen önümüzde bitiverdi. Polat köpeğin yüzünü ve başını okşadı, ardından da kendi evlerinin yolunu tuttu. Köpek de onun peşi sıra eve girdi.
Sokak dik bir yokuş hâlinde yukarı tırmanmaktaydı. O kadar dikti ki, Polatların evinin damıyla yol aynı seviyedeydi. Sahip Ali bütün bu damların arasından yürüyüp geçti ve birkaç ev ilerideki kendi evlerinin damına doğru seğirtti. Beni hâlâ sımsıkı avucunda tutuyordu. Yoldan kendi bahçelerinin içine doğru atladı, atlamasıyla annesinin bir saat kadar önce duvarın dibine döktüğü hayvan gübresinin içine dizlerine kadar batması bir oldu. Sahip Ali’nin bundan haberi yoktu tabi. Annesi sesi duyunca evden dışarı uzattı kafasını ve oğluna seslendi: “Sahip Ali çabuk ol oğlum, bir koşu babana bir lokma ekmekle su götürüver.”
Sahip Ali ahıra doğru yöneldi ve içeride bir köşede, gübre yığınının içerisinde bir delik açarak oraya gömdü beni. Artık karanlıktan ve gübre kokusundan başka bir şey hissetmez olmuştum. Orada bu vaziyette kaç saat kaldığımı bilmiyorum. Gübrenin o kesif kokusu neredeyse boğacak gibiydi beni. Neyse ki sonunda, üzerimdeki gübre yığınının kaldırıldığını hissettim. Sahip Ali’ydi bu. Beni çıkardı bulunduğum yerden, bir iki kere avucunun içinde ve parmaklarının arasında ovaladı, temizleyene kadar pantolonuna sildi. Geldiğimiz yolu takip edip geri döndük, Polat’ın evinin damına vardık. Polat’ın annesiyle kız kardeşi, bir yandan kendi damlarında tezek yaparlarken, bir yandan da duvarda kuruyan tezekleri çekip bir kenara yığmakta olan komşu kadınla çene çalıyorlardı.
Sahip Ali, Polat’ın annesine, arkadaşının nerede olduğunu sordu. Annesi, Polat’ın evde olmadığını ve keçiyi kırlara otlatmaya götürdüğünü söyledi.
Polat’ı tepenin başında bulduk. Evin kara keçisini otlaması için tepenin ardına salıvermiş, kendisi de köpeğiyle birlikte gözünü yola dikmiş oturmaktaydı. O anda birdenbire, kendi kabuğumun rengiyle, Polat ve Sahip Ali’nin tenlerinin renginin aynı olduğunu fark ettim. Her ikisi de güneşin altında o kadar yalın ayak baldırı çıplak dolanıp durmuşlardı ki, derileri iyice yanık renk almıştı artık.
Polat sabırsızlıkla:
“Eee, hadi anlat bakalım şu planını.”
Sahip Ali:
“Bir şeftali ağacının olmasını ister miydin?”
Polat:
“Hiç istemez olur muyum, deli misin?”
Sahip Ali:
“İyi o vakit, hadi gidelim.”
Polat:
“Keçiyi ne yapacağız?”
Sahip Ali:
“Eve bırakalım onu.”
Polat:
“Ama annem güneş batana kadar keçiyi eve götürmememi söyledi.”
Sahip Ali:
“O zaman köpeği burada bırakalım, keçiyi beklesin.”
Polat köpeğinin başını ve kulaklarını okşadı:
“Ben dönene kadar keçiye göz kulak ol, tamam mı?”
Üçümüz koşa koşa bağın duvarının dibine vardık.
Sahip Ali:
“Atla hadi!”
Polat:
“Planını daha fazla gizlemene gerek kalmadı artık. Anladım ben ne yapacağımızı. Şeftali çekirdeğini dikeceğiz.”
Sahip Ali:
“Evet bildin. Bağın öte tarafındaki sırtın ardına dikeriz çekirdeğimizi. Aradan birkaç yıl geçince bizim de bir şeftali ağacımız olacak. Neden başka bir yere değil de onu buraya dikeceğimizi sen de anlıyorsundur herhâlde.”
Polat:
“Tepede, kayaların arasında şeftali ağacı büyüyüp kök salamaz. Ağaç dediğin su ister, yumuşak yer ister.”
Sahip Ali:
“Tamam anlaşıldı, nutuk çekmeyi bırak şimdi. Ben yukarıya doğru çıkıp bahçıvana bakayım hele gelmiş mi diye.”
Bahçıvan şehirden dönmemişti henüz. Polat ile Sahip Ali, bağın sakin bir köşesinde, sırtın arka tarafında, bir parça toprağı kazdılar. Ardından beni toprağın içine yerleştirdiler ve elleriyle üzerime toprak atıp düzelttiler, işleri bitince de gittiler.
Kara ve nemli toprak beni sımsıkı kucakladı ve bağrına bastı. Tabii ki o sırada henüz yeşerecek durumda değildim. Yeşerebilecek güce erişebilmem için zamana ihtiyacım vardı.
Dışarının soğuğu toprağın içine kadar işleyince, artık kış mevsiminin geldiğini ve toprağın üstünün karla kaplanmış olduğunu anladım. Yarım karış kadar toprağın altı soğuktan donmuştu, ama daha da derinlikler sıcaktı ve beni soğuktan, buz tutmaktan koruyabiliyordu.
Bu şartlar altında geçici bir süreliğine hareketsiz kalarak, toprağın altında tatlı bir uykuya bıraktım kendimi. Uyudum ki, bahar gelince iyice güçlenerek uyanayım, yeşereyim ve topraktan çıkayım, Polat ve Sahip Ali için bol meyve veren bir ağaç olayım. İri ve sulu şeftaliler verecek, güzel kızların utangaçça kızaran yanakları gibi al al meyvelerim olacaktı.
Kış boyunca görmüş olduğum rüyalardan pek bir şey yok aklımda. Ama bir seferinde şöyle bir düş gördüğümü hatırlıyorum: Büyüyüp koca bir ağaç olmuşum, Polat ve Sahip Ali üzerime tırmanmış dallarımı sallamaktalar, köyün üstü başı pejmürde bütün fukara çocukları da ağacın altına toplanmışlar. Yukarıdan düşen şeftalilerimi havada kapışıyor, büyük bir zevk ve lezzetle yiyorlar, ağızlarından akan sular göğüslerinden aşıp göbeklerine kadar süzülüyor. Kabak kafalı bir oğlan çocuk ha bire Polat’a sesleniyor, “Polat, bu yediğimiz şeyin adı neydi, söylemedin bir türlü. Eve döndüğümde nineme ne yediğimi, hem de ne kadar çok yediğimi söylemek istiyorum. O kadar çok yedim ki bu lezzetli şeyden, ama hâlâ doymadım tadına, yine olsa yine yiyebilirim.”
Üstleri başları iyice dökülen, yarı çıplak iki çocuk daha vardı, ağızlarına ve burunlarına sinekler üşüşmüştü. İkisinin de ellerinde irice birer şeftali, her ısırdıklarında keyifle kendilerinden geçiyor, ‘oh’ çekip duruyorlardı.
Bu anlattıklarım, gördüğüm düşlerimden biriydi.
En sonuncusunda ise badem çiçeği görmüştüm düşümde.
Hasta ve yarı baygın vaziyetteydim, birden yumuşak bir ses yükseldi, bu güzel sesle birlikte çok tanıdık gelen kokuların toprağın altına sızmakta olduklarını hissettim. Ses şöyle söylüyordu: “Ey badem çiçeği, gel de kokunu şu güzel şeftalinin yüzüne gözüne üfle. Uyanmazsa, bu sefer ellerinle okşa yüzünü ve bedenini. İzin ver de kokunu iyice hissetsin. Hem artık uyanması lazım çabucak, filizlenme ve yeşerme zamanıdır şimdi. Bütün çekirdekler uyanıyor uykularından.”
Tenimde ve yüzümde hareket etmekte olan badem çiçeğinin kokusu ve beni okşayan elleri öylesine hoştu ki, hep o vaziyette kalayım ve hiç uyanmayayım istiyordum. Ama olmadı. Uyanıp, kendime geldim. Biraz daha o eski hâlimde kalmak istedim, fakat badem çiçeği güldü bu hâlime ve dedi ki: “Hadi nazlanmayı bırak artık canım. İçinde yeni bir yaşamın tohumunu taşıyorsun ve yeşermeye, büyüyüp meyve vermeye can atıyorsun, öyle değil mi?”
Badem çiçeği yeni bir gelin kadar güzeldi, kar gibi beyaz ve tertemiz bir kıyafet vardı üzerinde, dudakları da tomurcuklanıp çiçeğe durmuştu âdeta. Elbette ben henüz kar görmüş değildim. Karın nasıl bir şey olduğunu, dalında bir meyveyken annemden duyup öğrenmiştim.
Badem çiçeğinin biraz önce kiminle konuşmakta olduğunu ve onu başıma kimin gönderdiğini öğrenmek istiyordum. Bunun üzerine, badem çiçeği kollarını boynuma doladı, bir öpücük kondurdu ve gülerek, “Amma da irisin, kucağıma sığmıyorsun.” dedi önce. Sonra devam etti: “Yanımızdaki ilkbahardı, yeşerip filizlenme vakti gelmiş, öyle söyledi.”
Baharın adını duyunca, sanki uyanıvermişim gibi şöyle bir silkinip kendime geldim. Bahar gelip geçmiş de ben henüz kabuğumu dahi yaramamışım diye düşündüm bir an. Bu perişan düşünceler içinde uyku sersemliğimden korkuyla sıyrılıp doğruldum. Etrafıma bakınca gördüm ki, karanlık ve ıslak toprak beni sımsıkı kucaklamış, şefkatle bağrına basmış âdeta. Kabuğum dışarıdan ıslaktı, ama içeriden terlemişti. Başımdan aşağıya su tanecikleri süzülüyor ve her yanımı sarıp, üstümü başımı ıslattıktan sonra toprağın içine doğru yol alıyordu. Çevremde birkaç bitkinin tohumu etrafına kök salmaya çalışıyordu. İçlerinden bir tanesi epeyce boy atmış, hatta sanırım toprağın üzerine başını uzatmış olmalıydı. İncecik köklerini bir o yana bir bu yana uzatıp bulabildiği gıda ve su damlalarını emiyor, sonra da bunları biriktirip yukarıya gönderiyordu. Tanımadığım bir başka tohum da ufak ufak kök salmış, öne eğik başıyla sabır içinde ve usul usul toprağı deliyor, yukarılara doğru yol alıyordu. İki gün sonra güneşin doğuşunu görmeye kesin kararlı gibiydi.
Yeni bir kök geçiyordu gövdemin tam altından, o uzanırken bir yandan da beni gıdıklıyordu. Dediğine göre, suyun kenarındaki badem ağacının köklerindendi. Bademin kökleri de olanca gücüyle toprağın suyunu ve besin maddelerini emip içine çekmekteydi.
Üzerime damlamakta olan su damlaları, toprağın üzerindeki kardan eriyip geliyordu ve birkaç gün sonra kesildi.
Günün birinde bir hışırtı duydum çevremden. Akıllı bir kara karınca sürüsü yanıma kadar ulaştı ve kabuğumu ısırmaya çalıştılar. Karıncalar, gelirken yanlarında, güneşin sıcaklığını ve baharın kokusunu da toprağın içine kadar getirmişlerdi. Isırmalarından anladığım kadarıyla tünel kazıyorlardı. Bir süre uğraşıp didinip, sert kabuğumu ısırıklarıyla delmeye çalıştılar, ama bunu başaramayacaklarını anladıklarında yollarını değiştirip başka bir yöne doğru tünel kazma faaliyetlerine devam ettiler. Toprağın üzerine çıkıp da ağaç olacağım vakte kadar bir daha da görmedim onları.
Suyu eme eme o denli şişmiştim ki, sonunda kabuğum dayanamayıp çatladı. İşte bu çatlaktan, ilk minik beyaz kılcal kökümü dışarıya uzattım ve toprağın içine doğru sürdüm. Böylece, o büyüyüp de güçlü bir kök hâline gelince, onun üzerinde doğrulup boy atacak, filizlenecektim. Sonrasında ufacık sürgünümü yukarı doğru gönderdim. Başını eğerek yükselmesini ve boy atmasını, toprağı yarıp güneşi bulmasını öğretmiştim ona. Sürgünün ucunda ufacık bir filizim vardı, toprağı yarıp yüzeye çıktığımda gövdemi oluşturacaktı. Köklerim iyice güçlenip etrafından besin maddeleri emecek hâle gelinceye değin, içimde depoladığım besini tüketiyor, minicik köklerimle sürgünümü bununla besliyordum.
Toprağın içinde beni boğulmaktan kurtaracak kadar hava vardı. Dışarısının ısısı da toprağa girebiliyordu üstelik.
Bu günlerde yorgunluğum kalmamıştı artık. Başlarda kendi içimde gelişmiş, böylece dönüşmüş ve yepyeni bir hâle girmiştim. Tabii, çekirdek olduğum zamanlar, tam anlamıyla olgun bir çekirdektim, bir yere kıpırdayıp hareket edemiyor, serpilemiyordum. Fakat artık tam bir ağaç olmak istiyordum, bununla birlikte hâlen çok fazla eksiğim ve gidecek çok yolum vardı önümde. Kendi kendime düşünüp duruyordum: Tam bir çekirdekle henüz gelişmemiş bir ağaç arasındaki fark, çekirdeğin bir çıkmaz yola girdiğinde kendini değiştirmemesi hâlinde çürümesinin kaçınılmaz oluşuydu, buna karşılık henüz gelişmemiş durumdaki ağacın önünde oldukça parlak bir gelecek kendisini bekliyordu. Her şey, her saniye değişip dönüşmekteydi. Tüm bu gelişmeler, birbirini takip edip de üst üste birikmeye başladığında, belirli bir aşamaya varıyor ve artık o şey eskisinden farklı bir hâle dönüşüyordu. Mesela ben, artık bir çekirdek değildim, ufak bir fide, gelişen bir sürgün hâlini almıştım. İncecik köklerim ve oluşum halinde bir gövdem vardı, filizlerim ve sarı yaprakçıklarım iki çeneğimin arasında toplanmış, devamlı yukarı doğru boy atmaktaydım. Toprağın üzerine kendimi tamamen atınca, yaprakçıklarımı güneşin önüne serecektim, güneş de onları yemyeşil renge boyayacaktı. Bol tomurcuklu ve sulu şeftaliler veren, çiçekli bir ağaç olma düşü beni canlı tutuyordu. Ufacık ve körpe bir sürgündüm henüz, ama aydınlık bir gelecek uzanıyordu önümde…
Ceviz büyüklüğünde bir taş önüme dikilmiş, büyüyüp gelişme yolumu kesmişti. Onu delip geçemeyeceğimi anladığımda, çaresiz bir şekilde çevresinden dolanıp yukarı doğru yürüyüşümü sürdürdüm.
Yukarı doğru her yükseldiğimde, güneşin sıcaklığını daha fazla hissediyor, bunu hissettikçe de daha fazla ona doğru uzanıyordum. Artık toprağın hemen yüzeyine daha yakın ot köklerinin arasından geçmekteydim. Nihayetinde, toprağın üst yüzeyine, güneş ışığının sızdığı kısma eriştim. Artık yukarı doğru sadece çok ince bir tabaka kalmış olduğunu anladım. Çok sürmedi, birkaç saat sonra bir baş darbesiyle o ince kısmı da yardım ve başımı topraktan yukarı doğru uzattım. Yüzeye çıkınca, güneşin ışığı ve sıcaklığı karşıladı beni.
Toprağın üzerine çıkmıştım artık. Bu toprak annemin de annesiydi, benim de annemdi. Kuşkusuz tüm canlıların toprak anasıydı o.
Az ötemde, baştan ayağa beyazlara bürünmüş badem ağacını gördüm, güneşin altında sere serpe uzanmış, parıl parıl parlıyordu. Öylesine güzel ve hâlinden hoşnuttu ki, beni de yürekten mutlu etti. İçtenlikle selamladım onu, badem ağacı da cevaben, “Merhaba canım, ay yüzlü güzelim, toprağın üstüne hoş geldin, aşağıda ne var ne yok?” dedi.
Etraftaki çalılar bitkiler bile boy atıp gölge yaparken, benim iki solgun yaprakçığımdan başka bir şeyim yoktu ve henüz yeni yeni başımı dik tutabiliyordum.
Polat ve Sahip Ali yanıma geldiklerinde, on-on iki tane yeşil yaprağım vardı artık. Boyum etrafımdaki bazı bitkilerden daha uzun olmuştu, ama çalılar benden epeyce uzundu hâlen. Bu çalılar o kadar hızlı hızlı ve acelesi varmış gibi boy atıyorlardı ki, hayretler içinde kalıyordum onları gördükçe. Bir an düşündüm ki, bunlar bu hızla büyürlerse birkaç güne kalmaz badem ağacını da geçerler. Ama toprağın altında güçlü köklerinin olmadığını anladığım zaman, kısa süre içinde sararıp solacaklarını ve hayatlarının uzun sürmeyeceğini düşündüm kendi kendime.
Polat ve Sahip Ali beni gördüklerine sevinmişlerdi. İkisi de mutlulukla, “Bu ağaç artık bizim.” dediler. Çaya birkaç sefer yapıp, avuçlarıyla su taşıdılar ve dibime döktüler. Sonra da bırakıp gittiler. Kulağıma gelen bel ve kürek seslerinden, bahçıvanın yakınlarda bir yerde olduğunu ve tarlaları sulamakta olduğunu anladım.
Baharın sonları yaklaşırken, çalıların artık daha fazla boy atıp büyüyemediklerini gördüm. Açtıkları çiçekler tohum hâlinde etrafa saçılıyor ve günden güne sararıyorlardı. Yaz geldiğinde, ben de artık onların boyuna erişmiştim, ama dalım yoktu henüz. Biraz daha uzayıp, ondan sonra dal budak salmak istiyordum.
Polat ve Sahip Ali sık sık yanıma geliyor, bazen uzun bir süre oturup, geleceğimden ve kendi planlarından bahsediyorlardı. Bir gün gelirken yanlarında parlak derili, kocaman bir kızıl yılan ölüsü getirdiler. Başını sopayla ezip dağıttıkları belli oluyordu. Yarım metre kadar ötemde toprağı biraz kazdılar ve yılanın ölüsünü oraya gömdüler.
Polat ellerini çırptı keyifle ve
“Çok hoşuna gidecek.” dedi. Elbette beni kastediyordu bu sözle.
Sahip Ali:
“Bir yılan, birkaç teneke gübreye bedeldir.”
Polat:
“İnşallah seneye ilk meyvesini yeriz artık.”
Sahip Ali:
“Bilmem ki olur mu, şimdiye kadar hiç ağacımız olmadı ki!”
Polat:
“Olsun, şeftali ağaçlarının çabuk meyve verdiklerini duymuştum.”
Evet, bunu ben de duymuştum. Annem iki yaşına geldiğinde, ilk meyvelerini vermiş iki tane.
Şeftalilerim büyüyüp de olgunlaştıklarında nasıl şekil alacaklardı, merak ediyordum doğrusu. Bir an önce meyve vereyim de şeftalilerim vücudumdaki besini ve suyu nasıl emiyorlar göreyim istiyordum. Şeftalilerim irileşip kocaman olsalar da, dallarımı yerlere kadar eğseler diye hayal kuruyordum.
Yaz gelip geçti ve sonbahara eriştik.
Gövdemin içini kılcal kök ve damarlarla donatmıştım, bu sayede köklerimin topraktan emdiği besin ve suları gövdemin her tarafına ulaştırabiliyordum. Güzün ortalarında, bu kılcal damar geçişlerimi birkaç yerde düğümledim ve köklerim öz suyunu artık yukarıya göndermez hale geldi. Böyle olunca da, yeterli derecede beslenemeyen yapraklarım sararmaya başladı. Ben de gövdeme birleştikleri yerleri kuruttum. Rüzgâr esince yapraklarım bir bir döküldü ve ben de çırılçıplak kaldım.
Her bir yaprağımın gövdeye birleşme yerine ufacık bir düğüm atmıştım. Bu düğümlerin her birinden, gelecek baharda bir filiz ve dal verme niyetim vardı. Vereceğim ilk meyveler için de bir planım vardı, tıpkı annem gibi iki yaşıma geldiğimde ilk şeftalilerimi verecektim.
Tam hatırımda değil şimdi ama gövdemin üst kısmında dört beş tane böyle düğüm yerim vardı. Bu düğüm yerlerinden tomurcuk ve çiçek vermeyi düşlüyordum. Zihnimi hep çiçeklerimle meşgul etmeyi çok seviyordum.
Havalar soğudukça ben de yavaş yavaş uyku haline geçiyordum.
İlk kar yere düşüp de toprak artık donmaya başladığında, ben de derin bir uykuya yatmıştım.
Polat ve Sahip Ali gövdemi eski bez ve çuval parçalarıyla sarıp sarmalamışlardı. Yumuşak kabuğum halen ince ve narindi, bu yüzden kışın her yer buz kestiğinde tavşanlara lezzetli bir yiyecek olma ihtimalim vardı. Hele soğuktan donmak da mümkündü. O vakit, bahar geldiğinde yeniden en baştan yeşerip büyümem gerekecekti.
Bahar geldiğinde, evvela köklerim uyandı uykularından, sonra da öz suyum yukarı yükselip gövdemi uyandırdı. Tomurcuklarım kımıldanıp şiştiler. Köklerimin topraktan çektiği öz su her bir hücre ve organımı uyandırıyor, hareket etmeye zorluyordu. Filizlerimde ufacık yapraklar oluşturmaktaydım. Baş verdiklerinde, büyütecektim onları. Tomurcuklarım şimdi arpa tanesi büyüklüğüne erişmiş, hatta biraz da geçmişti. Hepi topu üç tane tomurcuğum kalmıştı sağlam olan, diğerlerini obur bir kuş gagalayıp midesine indirmişti.
Tomurcuklarımdan üç tane çiçek açtım, ama iş biraz ilerleyince üçünü birden büyütüp şeftali yapamayacağımı fark ettim. Çiçeklerimin bir tanesi soldu ve düştü. İkincisi de büyümedi, besin gönderemediğim için gelişemedi ve esen bir rüzgâr yere düşürdü onu. İşte ozaman ben de olanca kuvvetimi topladım ve eşi benzeri olmayan bir tek şeftali vermek için gayret etmeye başladım. Öyle bir şeftali büyütüp vermeliydim ki, bunu görenlerin gözleri yerinden oynasın, onu yiyen bir daha ağzına başka meyve koymasın arzusundaydım.
Sağlam kalan tek çiçeğimi açtıktan birkaç gün sonra taç yapraklarım döküldü. Çiçeğin çanağı içerisinde meyvemi besleyip büyütmeye başladım. Çanağım sonunda çatladı ve ilk çağlam ortaya çıktı.
Şeftalim gövdemin yukarı ucuna yakın bir yerdeydi. Henüz çağlayken bile birazcık eğmişti beni. Bundan kaygıya düştüm, çünkü tam arzuladığım gibi bir şeftali meydana getirecek olsam, belimi iyice eğecek, belki de kıracaktı. Ama ne olursa olsun, kararımdan dönecek değildim, bütün bu zorluklara çaresizce katlanacak, o tek şeftalimin solup dökülmesine izin vermeyecektim. Daha sonraki yıllarda amacım çok verimli bir şeftali ağacı olmak, bin tane şeftali birden vermekti. Bu yüzden daha ilk imtihanda yarı yolda kalıp, başarısız olmamam gerekiyordu. Çocukların getirip de hemen yanı başımda toprağa gömdükleri yılanın ölüsü, çürüyüp dağılmış ve toprağımı iyice güçlendirmişti. Bu yılanın verdiği güç sayesinde serpildim, ciddi ciddi dal budak salıp geliştim.
Polat ve Sahip Ali bu günlerde yanıma daha az uğrar olmuşlardı. Sanırım babalarıyla tarlada çalışıyor veya harman dövmeye gidiyor olmalıydılar. Ama günün birinde çıkageldiler beni görmek için, ellerinde tuttukları bir sopayı hemen yanı başımda toprağa soktular ve beni de osopaya bağladılar. Yanlış hatırlamıyorsam, Polat o sırada birdenbire çığlık atar gibi seslenmişti arkadaşına, “Sahip Ali!” diyerek.
Sahip Ali:
“Ne var, ne oldu?”
Polat:
“Bahçıvan olacak o köpoğlusu bu bizim ağacı bulmaz inşallah!”
Sahip Ali önce bir şey demedi, sonra konuşmaya başladı:
“Bulsa ne olacak ki! Ağacı eken biziz, gübresini getirip bakımını biz yaptık, meyvesi de bizimdir elbette!”
Polat düşüncelere daldı bir süre, sonra
“Ama toprağı bizim değil ki!” dedi.
Sahip Ali:
“Olsun, yine de hiçbir halt edemez. Toprak, üzerinde çalışıp işleyenindir. Ağacı ekip büyüttüğümüz işte şu ufacık yer bizim malımızdır işte!”
Polat bu sözden biraz cesaretlendi:
“Evet ya, bizim malımız tabi. Hele bir halt etmeye kalksın, şu bütün bağı ateşe veririz yeminle!”
Sahip Ali güneşin kavurduğu çıplak sinesini yumrukladı:
“Dinime imanıma yaşatmam onu, boğazından aşağıya bir yudum su inmesine izin vermem. Bahçeyi tamamen yakar, sonra da kaçarız.”
Bana öyle geliyor ki, çocuklar o gün sopaya bağlamasalardı gövdemi, gece olduğunda muhakkak kırılırdım. Gece müthiş bir fırtına çıkmış, bahçedeki ağaçları ve dalları birbirine katıp savurmuştu. Badem ağacının bile birkaç dalının kırılmış olduğunu gördüm sabah olunca.
Günler birbiri peşi sıra akıp gidiyor, bense olanca kuvvetimle şeftalimi besleyip büyütmeye, onu mümkün olduğunca irileştirmeye uğraşıyordum. Yanakları allaşıp kızarsın ve sıcaklık içine iyice işlesin diye güneşin altında tutuyordum özellikle. Biricik kızım gövdeme öylesine sımsıkı yapışıp emiyordu ki bazen canımı acıtıyordu, ama ona hiç kızamıyordum. Anne olmuştum sonunda ve güzelce bir kızım vardı artık.
Sahip Ali ve Polat bana öylesine bağlanmışlardı ki, bahçedeki öteki ağaçları unutmuşlardı sanki. Geçen yıllarda yaptıklarının tersine, annemin şeftalilerinin bile peşine düşmüyorlardı artık. Ben kendimi onlara ait biliyor, olgunlaşacak meyvemi de sadece onların yemeye hakkı olduğunu düşünüyordum. Tıpkı, vaktiyle beni yerden alıp yedikleri günkü gibi…
Sonbaharın başlarında bir gündü, Polat tek başına yanıma çıkıp geldi, epeyce üzgündü. O iki arkadaştan birini ilk kez tek başınayken görmüştüm. Polat önce toprağımı suladı. Ardından çimenlerin üzerine oturdu ve başladı tane tane anlatmaya:
“Şeftali ağacım, ah benim güzel şeftalim. Biliyor musun neler olduğunu? Bugün niye yalnız geldim buraya, biliyor musun hiç? Nereden bileceksin ki… Sahip Ali öldü. Yılan soktu onu… Bizim koca Boncuk Nine bütün bir gece başında bekledi. Onu iyileştirmek için ne kadar uğraşıp didindi bir bilsen… Hangi bir otu dediyse, Sahip Ali’nin babasıyla beraber kırlardan, dağlardan toplayıp getirdik, ama Sahip Ali’m iyileşmedi bir türlü… Öldü benim zavallı Sahip Ali’m… Neden beni böyle yalnız bırakıp gittin ki…”
Polat sözlerinin burasında ağlamaya başladı, bir süre sonra tekrar konuştu ağır ağır:
“Birkaç gün önceydi, öğle vakti kırdan dönerken tepenin başında rastlaşmıştık onunla. Gidip yine bir yılan yakalayıp getirelim diye karar vermiştik. Hani geçen sene getirip, canına can katsın diye senin toprağına gömmüştük ya… Sonra birlikte yılanlı vadiye gittik, o vadide bir sürü yılan yaşıyor. Vadinin bir tarafında dağ var, kayalık bir yer, ama sanırsın binlerce taşı kayayı gökten yağmur gibi yağdırmışlar da üst üste yığmışlar, dağ öylece kayalardan oluşmuş gibi. İşte okayaların arasında da yılanların yuvası var. Sıcaklık biraz derilerine değip de bunaldılar mı kendilerini dışarıya atarlar.
Bizim tarla, komşumuzun tarlası, Sahip Ali’nin teyze oğlununki ve köyden başka birkaç kişinin daha tarlaları var işte bu yılanlı vadide. Tarlalara vardın mı, her taraftan yılanların ıslıkları duyulur.
Sahip Ali ile birlikte dağın eteğinde kayaların arkalarına bakıyorduk, niyetimiz senin için şöyle besili bir yılan yakalamaktı, sopalarımızı yılanların deliklerine sokup yokluyorduk. Yine böyle çıplaktı üstlerimiz. Sadece pantolonlarımız vardı ayağımızda. Sırtımız öylesine yanıp pişmişti ki sıcaktan, hani ensemize yumurta koysan pişerdi kuşkusuz.
Bir kayadan diğerine sıçraya sıçraya ilerliyorduk, sonra birden Sahip Ali’nin ayağı kaydı, sırtüstü düştü, düşünce de öyle bir çığlık attı ki vadinin her tarafından yankılandı sesi. Meğerse Sahip Ali’nin üzerine düştüğü kayanın yüzünde bir yılan kıvrılıp yatıyormuş, o da onun üzerine düşmüş. Sahip Ali bir çığlık daha atıverdi, oradan da vadinin dibine doğru yuvarlandı, toprağın üstüne düştü bu sefer. Gözüm döndü o anda, yılana hiç göz açtırmadım artık. İndirdim sopamı kafasına, sonra karnına, sonra bir kere daha başına… Karnı parçalandı, ortaya iki tane fare ölüsüyle bir de serçe ölüsü çıkıverdi.