Ընկ. Բ. Փանջունի տարագրության մեջ

[ԺԳ]

Իսկ ձեր ուխտաւորքն, ասեն, ընդէ՞ր են մսահատք։

411 Մեր ուխտաւորքն ոչ վասն այնորիկ հրաժարեն ի կերակրոց՝ եթե զկերակուրսն պիղծս համարիցին եւ ի հիւղեայ իբրեւ ի չարէ իմեքէ։ Եթե վասն պիղծ զկերակուրսն համարելոյ ուխտաւոր եին, եւ ոչ ուխտաւորութիւնն նոցա յուխտաւորութիւն համարէր։ Այլ կարճեն զանձինս ի կերա[287]կրոց, զի զսրբութիւնն՝ զոր ի մտի եդին պահել՝ դիւրաւ պահիցեն։

412 Յո՞ր սակս եւ հ309vարքն մեր սուրբ եպիսկոպոսք սահմանեցին կանոնս. եթե ոք հաւատացեալ միս ոչ ուտիցէ, եւ բանջար ընդ մսոյ եփեալ իցէ, եւ ի բանջարոյն ոչ կամիցի ճաշակել, նզովեալ լիցի։ Ընդէ՞ր. նախ՝ զի զԱստուծոյ տուեալ զկերակուրսն ոչ իշխիցէ խոտան համարել. եւ ապա՝ զի տարապարտ հպարտութեամբն ոչ վնասիցի, որպէս թե այնու առաւել ինչ իցէ քան զայլ մարդիկ։

413 Նա եւ կուսանք սրբոյ եկեղեցւոյ ոչ վասն այնորիկ պահեն զկուսութիւն, եթե զամուսնութիւն տուեալ յԱստուծոյ՝ պղծութիւն համարիցին, որպէս Մարկիոնն եւ Մանի եւ մծղնեայք։ Զի եթե յայն միտս ուխտաւոր եին, ապա եւ կուսութիւն չէր յանգարի կուսութեան։ Այլ վասն առաւել սիրելոյ զԱստուած, ի բարւոք արարածոց Աստուծոյ հրաժարեն. զի նմանեալք հրեշտակաց Աստուծոյ, [288] ուր ոչ արուն է եւ ոչ էգ, ցուցանիցեն եւ յերկրի զնոյն առաքինութիւն. ըստ այնմ՝ թե են ներքինիք, որ զանձինս իւրեանց արարին ներքինիս վասն արքայութեանն երկնից, լինել ի յարութեանն հաւ310rասար հրեշտակաց։ Եւ Առաքեալ՝ այր հաւատարիմ՝ կոչէ զկուսանսն։ Բայց հայեցեալ ի բնութիւնն՝ չիշխէ յայտ հրաման տալ, այլ ակնարկելով յաւժարեցուցանէ. որպէս եւ Տէրն ակնարկէ, այլ ոչ ստիպէ։

[ԺԴ]

Այս ամենայն վասն մարկիոնաց աղանդին ասացաւ, որ զամուսնութիւն եւ զմսակերութիւն խոտեն։ Եւ ուխտաւորեալք՝ հանդերձ աշխարհականաւքն՝ ի կուսութիւն, ստեն ուխտին։ Զի առ չժուժալոյ ցանկութեանն, արկանեն միւսանգամ զնոսա ընդ ապաշխարութեամբ։

415 Արդ եթե աւրինաց ոչ հաւատայցեն, որ ասէ՝ եթե թողցէ այր <զհայր> եւ զմայր իւր, եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ, եւ եղիցին երկո[289]քին ի մարմին մի, Յեսուայն ընդէ՞ր ոչ հաւատասցեն՝ որ զնոյն հաստատէ, եւ յաւելու՝ թե զոր Աստուած զուգեաց, մարդ մի մեկնեսցէ [289.5]։

[279.13] Յեսու այնչափ առ Աստուածս ունի զաւրինացն Աստուած, զի զնորա ասացեալսն հաստատէ յաւետարանի. եւ նոքա մոլին՝ թե հակառակ ուսուցանէ նոցա Յեսուն։

Նոյնպէս վասն կերակրոց եւ ի 310v հնումն եւ ի նորումս գտանեմք, զի յԱստուծոյ տուեալ են ի դարման։

Անդ ասէ. զեն եւ կեր զամենայն անասուն եւ զթռչունս ուտելիս. եւ աստ ասէ՝ թե ամենայն [280] ինչ որ մտանէ ընդ բերան մարդոյ, ոչ պղծէ զնա։ Այլ որ ինչ ելանէ ի բերանոյ անտի, այն պղծէ զմարդն։ Եւ յամենայնէն իմեքէ մի ինչ եւ միսն է։

Եւ եթե պիղծ ինչ եին կերակուրքն՝ նախ ինքն իսկ ոչ ճաշակէր ի նոցանէ, եւ ապա այլոց հրաման տայր չճաշակել։

Իսկ եթե ոչ ուրեք գտանեմք ասացեալ նորա ի նորումս՝ թե զայս ինչ մի ուտիցես, յայտ է՝ եթե զխտրութիւնս կերակրոցն՝ որ ըստ աւրինացն եին՝ դադարեցոյց, այնու զի ընդ մեղաւորս եւ ընդ մաքսաւորս եւ ընդ փարիսացիս ուտէր եւ ըմպէր։ Եւ զզատկէն ասէր ցաշակերտսն՝ թե ցանկանալով ցանկացայ ուտել զզատիկս զայս ընդ ձեզ։ Միթե եւ զզատկէ՞ն ասիցեն՝ թե ձուկն էր եւ ոչ գառն։

416 [289.5] Արդ հաւատացելոց՝ որ զճշմարտութիւնն կամիցին ցուցանել՝ նախ գործ այն է, զի զիրսն՝ որպէս եւ իցեն՝ նոյնպէս խոստովանիցին, եւ ապա՝ թե այր 311r ընտիր լինիցին յառաքինութիւնսն. այն ընդունելի է։

Եւ ոչ որպէս նոքա, մեծամեծս կոտորեն՝ թե մեք անդստին իսկ յաւազանէն ուխտաւորիմք ի մսակերութենէ եւ յամուսնութենէ։ Եւ ապա լուծանեն զուխտն, եւ գան մտանեն ընդ ապաշխարութեամբ։

417 Եւ եթե հարցանես՝ եթե տանջանք գո՞ն բարւոյն, ասեն. ոչ գոն։ Եւ եթե ի տանջանաց կասկած չիցէ, ապաշխարութիւն առ ի՞մ իցէ։

Ոչ ապաքէն յայտ է՝ թե ի տանջանաց ոչ երկնչին, եւ ի մեղսն անխտիր են։

Բայց որոյ տանջանք չեն, յայտ է՝ թե նորա եւ պարգեւք չգոն։

418 [290] Այլ մեք, ասեն, յայն սակս փախեաք յարդարոյն, զի ահագին սպառնալիս սպառնայ յաւրէնսն իւր՝ թե հուր վառեալ է ի բարկութեան իմում, եւ այրիցէ մինչեւ ի դժոխս ներքինս. եւ թե այս ամենայն պահեալ էր ի գանձի իմում. եւ այլուր՝ թե հրով դատի Աստուած։

419 Ո անմիտք եւ մոլորեալք. թե վասն ահագին սպառնալեացն փախչիցիս յաւրինացն Աստուծոյ, յորժամ Յիսուս եւս աւելի սպառնալիս քան զայն սպառնայցէ, հուր անշէջ եւ որդն 311v անմահ եւ տանջանս յաւիտենականս, յո՞ ունիցիս փախչել։

Եւ յորժամ ի հնում եւ ի նորումս զնոյն սպառնալիս եւ զնոյն խոստմունս բարութեանց գտանեմք, ո՞չ ապաքէն յայտ յանդիման ցուցանի՝ թե մի տուիչ է հնոյն եւ նորոյս։

[ԺԵ]

Այլ եւ յարութեան մարմնոց չհաւատալ ուստի՞ իցէ Մարկիոնի եւ Մանեայ եւ այլոցն նոյնպիսեաց։

Ասեն. Առաքեալ ասաց՝

թե [291] մարմին եւ արիւն զարքայութիւն Աստուծոյ ոչ ժառանգեն, եւ ոչ ապականութիւն զանապականութիւն. եւ դարձեալ՝ թե ելանել ի մարմնոյս ցանկացեալ եմ եւ ընդ Տեառն լինել։

Որով յայտ է, ասեն, թե վասն զի ի հիւղեայ է մարմինս, յայն սակս չառնի արժանի յարութեան։

421 Եթե վասն զի ի հիւղեայն է մարմին՝ չառնիցի <արժանի> արքայութեանն, ապա՝ եւ վասն զի յարդարոյն են ոգիքն՝ մի լիցին արժանի ռարքայութեան բարւոյն։

422 Այլ յանդիմանէ զնոսա նոյն Առաքեալ՝ անդէն ի նմին տեղւոջ, որոյ իբրեւ մատամբ ցուցեալ զմարմինն, ասէ՝ թե պարտ է ապականութեանս այսմիկ զգենուլ զանապականութիւն, 312r եւ մահկանացուիս այսմիկ զգենուլ զանմահութիւն։ Ուստի յայտ է՝ թե ոչ զոգիսն կոչէ ապականացուս եւ մահկանացուս, այլ զմարմինսն։

423 Եւ ի միւսում թղթին ասէ՝ թե ամենեցուն մեզ յանդիման լինել կայ ա[292[ռաջի բեմին Քրիստոսի, զի ընկալցի իւրաքանչիւր ոք իւրով մարմնով զինչ եւ գործեաց յառաջ, եթե բարի եւ եթե չար։ Տեսանե՞ս զի մարմնով հանդերձ ասէ կրել զբարին կամ զչարիս, եւ ոչ միայն ոգւովք։

424 Այլ ասեն. ասաց Առաքեալ՝ թե ապականութիւն զանապականութիւն ոչ ժառանգէ։

425 Ով բանաքաղ Մարկիոն. որ զմին լսէ եւ զմիւսն ստունգանէ։ Եթե ուղիղ մտաւք լսէր զայն՝ թե ապականութիւն զանապականութիւն ոչ ժառանգէ, կարէր ռ ք կալ ի վերայ ճշմարտութեանն։ Զի Առաքեալ այնչափ ստուգէ զյարութիւն մարմնոյ, մինչ զի եւ բազում աւրինակս ի մէջ բերէ։

426 Նախ առաջին եւ բուն զՔրիստոսի յարութիւնն՝ եթե Քրիստոս մեռաւ ըստ գրոց եւ թաղեցաւ եւ յարեաւ յաւուր երրորդի։

Եւ զետեղեալ անդէն զտեղեաւն, բազում հանգամանս ցուցանէ վասն յարութեանն հաստատու[293]թեան։

427 312v Եւ առաւել զայն, զոր իբրեւ յունկանէ Մարկիոնի եւ Մանեայ աղաղակէ ասէ. եթե մեռեալք ոչ յառնեն, զի՞նչ գործիցեն այնոքիկ որ վասն մեռելոցն մկրտեցան։

Դուք, ասէ, ասէք՝ թե մարմինք վասն զի ի հիւղեայն են, ոչ յառնեն։

Եթե մարմինքն մահկանացուք ոչ յառնիցեն, հոգիքն կենդանիքն վասն մարմնոցն մեռելոց ընդէ՞ր դաւանիցեն, եւ կամ մարմինքն մահկանացուք ընդ ոգւոցն կենդանեաց վասն է՞ր մկրտիցին, թե որպէս ասէքդ՝ չիցեն յառնելոց մարմինքն մահկանացուք։

Այսպէս իմանալի է բանս, եւ ոչ որպէս Մարկիոնն դանդաչէ՝ թե փոխանակ ռերախայի մեռելոյ, պարտ է կենդանւոյն մերձաւորի իւրում մկրտել, զի անդ նմա համարիցի։ Զոր եւ առնեն իսկ մարկիոնքն։

Այլ յանդիմանէ զնոսա բանն տերունական, որ ասէ՝ թե ոչ ոք ծնցի վերստին, ոչ կարէ տեսանել զարքայութիւն Աստոծոյ. [294] եւ դարձեալ՝ թե ոչ ոք ծնցի ի ջրոյ եւ ի հոգւոյ, ոչ մտցէ յարքայութիւն երկնից։ Որով յայտ է՝ թե իւրաքանչիւր 313r ումեք պարտ է մկրտել, եւ ոչ այլում ընդ այլոյ։

Եւ դարձեալ՝ ի սերմանեացն առակէ յայտնի ցուցանի յարութիւն մարմնոց՝ թե որպէս զսերմն, զոր սերմանես, ոչ այլ ընդ այլոյ գայ. թեպէտ եւ բազմապատիկ վայելչութիւն զգենու – այլ ոչ երբեք սերմանեցեր զգարի եւ հնձեցեր ցորեան. եւ ոչ սերմանեցեր կորեակ, եւ հնձեցեր հաճար. այլ զոր սերմանեցեր, զնոյն հնձեցեր – ըստ նմին աւրինակի, ասէ, եւ մարմինն որ անկաւ՝ նոյն եւ յառնելոց է։

428 Դարձեալ՝ եւ մարինն եւ արիւնն ասել Առաքելոյ՝ թե զարքայութիւն Աստուծոյ ոչ ժառանգէ, եւ ոչ ապականութիւն զանապականութիւն ժառանգէ, ոչ յայն միտս իմանալի է, յոր Մարկիոնն առնու՝ թե վասն զի ի հիւղեայն են մարմինքն, ոչ յառնեն, այլ յայլ յերկուս աւրինակս։

429 [295] Մի յայն՝ թե մինչ դեռ ի մարմնոյ խորհուրդս եւ ի գործս իցէ մարդն, շնչաւոր է եւ մարմին եւ արիւն. եւ զի ըստ մարմնոյն եւեթ խորհի եւ գործէ, չէր արժանի մտանելոյ յարքայութիւն երկնից։

Որպէս ի միւսում թ313vղթին գրէ Առաքեալ առ աշակերտեալսն՝ թե որ մարմնովն են, զմարմնոյ խորհուրդս խորհին. բայց դուք ոչ էք մարմնով, այլ հոգւով։ Միթե յորժամ զայս գրեաց առ աշակերտեալսն՝ կէսքն եի՞ն ի մարմնի, եւ կէսքն չեի՞ն։ Ուստի յայտ է՝ թե ի մարմնի ամենեքեան եին, այլի գործս մարմնոյ եւ հոգւոյ ոչ բոլորեքեան։

430 Եւ դարձեալ՝ ի միւս եւս միտս իմանալի է, եթե շաղղով եւ արեամբ ուռուցեալ յառնեն մարմինքն, այլ նորոգեալք յարութեամբն՝ ապականացուք զանապականութիւն ժառանգեն։ Որպէս եւ ածէ իսկ զնովիմբ թե փող հարկանի, եւ մեռեալք՝ որ ի Քրիստոս՝ յառնեն անապականացուք. եւ մեք նորոգիմք։

431 [296] Որով ցուցանի՝ թե մարմինք նորոգեալք յարութեամբն, ազատացեալ յամենայն կարեաց՝ յառնեն։ Եւ ընկղմի մահ ի պարտութիւն, յորժամ ապականեալքն զանապականութիւն զգենուցուն, եւ մահկանացուքս զանմահութիւն, եւ սերմանեալք տկարութեամբ՝ զզաւրութիւն. եւ վարեալքն անարգութեամբ՝ 314r զփառաւորութիւն։

Եւ չիք մարմին՝ որ ի հող մնայցէ։ Այլ իւրաքանչիւր ոգւոց զանցնիւր մարմին զգեցեալ յական քթթել՝ կայցեն առաջի ահեղ ատենին, ոմանք ի կեանսն յաւիտենականս, եւ ոմանք ի պատիժս դատաստանի։

[ԺԶ]

Մարկիոնս այս ի Պոնտացւոց աշխարհէ անտի եղեալ էր, որդի եպիսկոպոսի։

Եւ ապականեալ զկոյս մի, գնաց փախստական վասն մերժելոյ զնա յեկեղեցւոյ՝ իւրոյ իսկ հաւրն։

Եւ երթեալ ի Հռոմ խնդրել ապաշխարութիւն <յանց որ անդ եին> յայնմ ժամանակին, եւ չհասեալ այնմ՝ գրգռեցաւ ընդդէմ հաւա[297]տոց։

Եւ եդեալ երիս առաջս, ուսուցանէ զբարւոյ եւ զարդարոյ եւ զչարէ։

Եւ զնոր կտակարանս աւտարոտի համարի ի հնոյն եւ յայնմանէ՝ որ ի նմայն խաւսէր։

Զյարութիւն մարմնոյ արհամարհէ։

Եւ մկրտութիւն ոչ մի միայն տայ, այլ եւ երիս յետ յանցանելոյ։

Եւ փոխանակ երախայից մեռելոց՝ այլոց ռստիպէք առնուլ կնիք։

Եւ այնչափ յանդգնեալ, մինչեւ կանանց հրամայէ մկրտութիւն տալ. զոր ոչ ոք 314v իշխեաց յայլոց աղանդոցն առնել. ոչ կնիք կրկին եւ երեքկին տալ, եւ ոչ զկանայս առ քահանայս ունել։

Նա եւ նմա իսկ ուստի՞ իցէ քահանայութիւնն. որոյ ապականեալ զկոյս՝ տարագիր եղեւ յեկեղեցւոյ յիւրմէ հաւրէ, մինչեւ ապաշխարութեան եւս հասանել ոչ եղեւ արժանի։

Եւ յիրաւի չեղեւ արժանի, զի ի պատգամս հոգւոյն սրբոյ իշխեաց ձեռն արկանել, զկէսն հատանել ընկենուլ իբրեւ զխոտան, եւ զկէսն ընտրել առնուլ իբրեւ զպիտոյս։

Եւ զայն ոչ գիտէ՝ [298] թե յորժամ ի ռմարմնոյք մատն մի կտրիցէ առնուցու, զամենայն մարմնոյն իսկ վկայէ՝ սակաւ ինչ մասնն կտրեալ։

Առաւել եւս յանդիմանէ զնա կատարիչ աւրինացն, որ ասէր՝ թե ոչ եկի լուծանել զաւրէնս եւ զմարգարէս, այլ լնուլ զնոսա. եւ Առաքեալն, որ ասէ՝ թե Քրիստոս է խաղաղութիւնն մեր, որ արար զերկոսին մի։ Որում փառք յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն ամէն։