Русско-туркменский технологический словарь. Rusça-türkmençe tehnologik sözlük

Текст
Читать фрагмент
Отметить прочитанной
Как читать книгу после покупки
Шрифт:Меньше АаБольше Аа

Б

База (базис) esas, binýat

Базисная нагрузка esasy ýükleme

Бак gap, çelek

– аккумуляторный ýygnaýjy (akkumulýator) gap

Бакелит (резол) bakelit; sintetik şepbik

Бакслитовые лаки gatan laklar

Баланс balans; deňeşdirme; deňagramlylyk

– водный баланс, водные ресурсы suw deňa-gramlylygy, suw gorlary

– мощности (энергии) (energiýa) kuwwatlylygynyň

deňeşdirmesi

– суммарный пиррадиометр, балансомер umumy pirradiometri, deňeşdirme ölçegi

– тепловой ýylylyk deňagramlylygy

– энергетический energetik deňagramlylygy

Балансировка barabarlama; deňleme; sazlama

Балансированные испытания ротора rotoryň sazlama synagy

Балансное реле sazlaýjy relýe

Балка pürs

Балл baha belgisi, dereje

Балластное сопротивление deňagramlaşdyryjy ýük, deňleşdiriji garşylyk

Баллон balon; ýapyk gap; çelek

Бандаж sargy; guşak

Бандажный (-ая, -ое) sargyly

– зашита goraýjy sargy

– изоляция aýryjy sargy

– проволока sargy simi

– кольцо sargy halka

Бар (ед. изм) bar (basyş ölçeg birligi)

Барабан çarh

Барабанная обмотка çarh sargysy

Бареттер baretter; elektrik togunyň güýjüni bir boluşda saklamak üçin ulanylýan elektrik guraly

Барий bariý; kümüş reňkli ýumşak metal

Барограф atmosfera basyşyny öz-özünden ölçeýji gural

Барометр howa basyşyny ölçeýji gural

Барьер germew

– изоляционный aýryjy germew

– потенциальный kuwwatly germew

– энергетический energetiki germew

Бассейн howuz, howdan

– водосборный suw ýygnalýan howdan

– плавательный с солнечным обогревом Gün bilen ýyladylýan suwda ýüzülýän howuz

Батарея batareýa; ýyladyjy; berkitme; düzüm

– автономная солнечная özbaşdak Gün ýyladyjysy

– аккумуляторная (аккумулятор) ýygnaýjy (akkumu-lýator) batareýa

– гибкая солнечная çeýe Gün ýyladyjysy

– конденсатор kondensator ýyladyjysy

– резервная ätiýaçlyk ýyladyjy

– солнечная Gün batareýasy; Gün energiýasyny elektrik energiýa öwürýän ýarym geçirijiden edilen fotoelektrik generator. Gün batareýasynyň basyşy – onlarça W çenli, kuwwaty – onlarça kWt çenli bolýar

– солнечная фотоэлектрическая Gün fotoelektrik batareýasy

– тепловая ýylylyk batareýasy

– термоэлектрическая солнечная termoelektrik Gün batareýasy

– топливных элементов ýangyç düzüm bölekleriniň batareýasy

– электрическая elektrik batareýasy

Башня diň, minara

– многотурбинная башня (ветроэлектростанции) (ýel elektrik bekediniň) köp turbinaly diňi

– (солнечной или ветровой установки) (Gün ýa-da ýel enjamynyň) diňi)

Безаварийная работа heläkçiliksiz iş

Безводный (-ая, -ое) suwsyz

Бездействие hereketsizlik

Безинерционное звено inersiýasyz bölek

Безмен el terezi

Безопасность howpsuzlyk

Безотказный (-ая, -ое) bökdençsiz

Беличья клетка awysidik kapasasy

Бензопровод benzin geçiriji turba

Бензостойкость benzine durnukly; benzine çydamly

Берег kenar

Берма berma; suw elektrik bekediniň meýdanyndaky açyklyk

Бесколлекторный (-ая, -ое) kollektorsyz; zeýkeşsiz

Безконтактное реле kontaktsyz rele; birleşdirijisiz rele

Бесконтактный регулятор kontaktsyz sazlaýjy; birleşdirijisiz sazlaýjy

Безпазовый якорь berkidijisiz labyr

Бесперебойная работа üznüksiz işleýiş

Беспрерывно arakesmesiz; üznüksiz

Беспроволочный (-ая, -ое) simsiz

Бессемеровский процесс bessemer hadysasy; çoýundan polat alyş usuly

Бесструктурный gurluşsyz

Бесступенчатое регулирования basgançaksyz sazlama

Бестоковая пауза toksuz arakesme

Бесшовный (-ая, -ое) tikinsiz

Безшеточная машина çotgasyz maşyn

Бета-железо beta-demir

Бетон beton; daş

Биения iki sinusoidal yrgyldydan emele gelen titreme

Биллион müň million, milliard (1 mlrd = 10 9)

Биметаллический (-ая, -ое) goşa metally

– провод goşa metally sim

– пластина goşa metally ýuka gatlak

Бинарный (-ая, -ое) goşa düzümli

Биоконверсия biologiki üýtgetme; biokonwersiýa

Биогаз biogaz; biologiki gaz, biomassany wodorod ýa-da metan bilen turşutmak arkaly alynýan gaz

Биогазное сооружение biogaz desgasy; gazy, ikilenç ýylylygy işläp çykarmak we organiki dökünleri almak maksady bilen organiki galyndylary we lagym suwuny anaerobik usulda turşatmak üçin niýetlenen enjamlar toplumy

Биомасса biomassa; biologiki massa, gözegçilik pursadynda biogeosenozda bar bolan ösümlik we haýwanat beden düzümleriniň möçberiniň jemi

Биологическое получение метана metanyň biologiki usulda alynmagy; biogazyň alynmagy

Биопотенциал biomümkinçilikli; janly organizmlerde döreýän energetik hadysalar

Биотопливо bioýangyç; ýangyç hökmünde ulanylýan islendik bir biomassa

Биполярный (-ая, -ое) goşa polýusly

Битум mum, gara sakgyç, bitum

– природный tebigy mum

– нефтяной nebitli mum

Битумный (-ая, -ое) mumly; bitumly

– изоляция mumly aýryjy; bitumly izolirleýji

Бифиляр bifilýar; jübüt sim bilen gapma-garşy sarama

Блок blok; çarh; ýükleri galdyrmak üçin gural, bölek

– солнечный Gün blogy; Gün toplumy

Блок-контакт blok-kontakt; birleşdiriji bölek

Блок питания iýmit çeşmesi, gujurlandyryjy bölek

Блокинг-генератор bloking-generator; gönüburçly impulslaryň birkaskadly generatory

Блокировка gabama; gorama; birleşdirme

Блокированное реле goraýjyly rele

Блинкер blinker; ýylpyldaýjy; görkeziji baýdajyk

Блуждающие волны azaşýan tolkunlar; ýerini üýtgedýän tolkunlar

– токи azaşýan toklar; ýerini üýtgedýän toklar

Блюминг blýuming; ýokary öndürijiligi bolan güýçli gysyjy gurluş

Бобина bobina; tegegiň bir görnüşi

Боск bosk; urguç

Боксит boksid; alýumin magdany

Болванка eredilip galyba guýlan metal; taýýarlanyp goýlan zat

Болото batgalyk

Болометр elektromagnit şöhlelenmesiniň energiýasyny ölçeýji

Болт nurbat; hyrly myh; zülpli kilt

Бомбардировать zarplandyrmak

Борт ýan diwary; bir zadyň gyrasy

Брак zaýa, kemçilikli; şikesli, bozuk

Бракованный (-ая, -ое) zaýalanan, kemçilikli, bozulan

Броневой (-ая, -ое) polat bilen örtülen

– магнитопровод polat örtükli magnit geçiriji

– трансформатор polat örtükli transformator

– кабель polat örtükli kabel

Бронза bürünç

Бронировать polat bilen gaplama

Броня sowut

Бросок zyňyş

Брутто brutto; önümiň gaply agramy

Брызгать syçratmak, pürkmek

Брызги syçrama

Брызгозащищенный (-ая, -ое) syçramadan goraýjy

Буйный (-ая, -ое) güýçli; joşgunly

Бук berk gara agaç

Буксир tirkeg; süýreg

Буксовать boş aýlanmak; ýerinden gozganmazlyk

Бумага kagyz

– кабельная kabel kagyzy

– конденсаторная kondensator kagyzy

– пропиточная siňdiriji kagyz

– намоточная saralýan kagyz

– стеклянная çüýşeli kagyz

– электроизоляционная elektrik aýryjy kagyzy

Бумажный (-ая, -ое) kagyzly

– изоляция с вязкой пропиткой ýelim kagyzly örtük

– лента lenta kagyzy

– конденсатор kagyzly kondensator

Бункер ownuk zatlar zaklanýan ýöriteleşdirilen gap

Бур burawlamak üçin gural

Бурит burawlamak

Буфер sarsgynyň zarbyny gowşadyjy

Бухнуть pökgerme, çişme

Бухта kiçiräk gämi duralgasy; kiçiräk aýlag

Быстродействие çalt täsir edýän; tiz täsir edýän

Быстрое срабатывание çalt işleme

Быстрота çaltlyk, tizlik

Быстротечный (-ая, -ое) çalt akymly; çalt geçişli

Быстроток çalt akym

Бьеф býef; iki gatlanyň aralygy

– верхний ýokary býef

– нижний aşaky býef

Бюджет býujet; girdeýji we çykdaýjy

Бюллетень býulleten; gysga maglumat

– верхний ýokary býef

– нижний aşaky býef

В

Вага uly terezi; gapan

Вагоноопрокидыватель wagon agdaryjy

Вазелин (техн.) wazelin; nebitden alynýan suwuk çalgy önümi

Вакантный (-ая, -ое) boş orun

Вакуум wakuum, boşluk

– болометр boşluk bolometri

– высокий ýokary boşluk (basyşy 10 -5 mm.sim. süt pes bolan ýagdaýy)

– низкий pes boşluk

Вакуумметр boşlugy ölçeýji; wakuummetr

Вакуумный (-ая, -ое) wakummly; boşlukly

– выключатель wakuumly öçürgiç

– разрядник wakummly gujursyzlandyryjy

Вал ok; çarh

– ведущий hereketlendiriji ok; hereketlendiriji çarh

– полый boşlukly ok; boşlukly çarh

Валентность walentlilik; atomlaryň başga atomlar bilen birleşme güýji

Валик oklawjyk; çarhjagaz

Вальцевать juwazlama, ýaýma

Вальцы juwazlar

Ванна wanna; çoýundan ýa-da başga zatdan edilen uzyn taňňyr

Ван-дер-Ваальса силы wan-der-waals güýçleri

Вариант hil; görnüşi

 

Вариационный (-ая, -ое) köp dürli özgerýän; özgerdiji

Вариометр warioölçeýji; yrgyldyly kontury gerekli ýygylyga sazlaýan induktiw tegek

Вариконд warikond; üýtgeýän kondensator

Варистор waristor; üýtgeýän rezistor; egri çyzykly häsiýetli, ýarymgeçiriji işjeň garşylyk

Варить gaýnatmak; eretmek

Варметр warmetr; reişjeň kuwwaty ölçeýji

Ватт watt – kuwwatyň halkara ulgamynyň (SI) birligi Wt belgisi bilen aňladylýar. Iňlis oýlap tapyjysy Jeýms Uattyň (Watt) hormatyna atlandyrylýar. 1 Wt = 10 7 erg/s = 0,102 kgs m/s = 1,36·10 -3 a/g. Tehnikada bölünýän birlikler; elektrik kuwwatynyň ölçeg birligi

Ватт-час, Вт·ч watt-sagat, Wt·s – işiň we energiýanyň ulgamdan daşary birligi Wt·s belgisi bilen bellenilýär. 1 Wt·s=3600 J, 1 kWt·s = 3,6·10 6 J

Ваттметр wattmetr; işjeň kuwwatlyk ölçeýji

– электродинамический elektrodinamik wattmetr

– электростатический elektrostatik wattmetr

Ватт-секунда (джоул) watt-sekunt (joul) 1 joul – elektrik sepinde 1 watt kuwwatyň 1 sekuntdaky işi

Ватт-час Watt-sagat

Ввернут (ввинтить) burmak; burup girizmek

Ввод girizme; deşik

– антенный anteniň birikdirilýän ýeri

– катодный katodyň birikdirilýän ýeri

Вводный изолятор giriziji izolýator

Вебер weber ölçeg birligi; nemes alymy Weber W

Вебер-амперная характеристика weber-amper häsiýetnamasy

Вектор wektor; belli bir ölçegi we ugry bolan kesim

– вращающийся aýlanýan wektor

– напряженности поля meýdan dartgynlygynyň wektory

– ток toguň wektory

Векторная диаграмма wektor diagrammasy

Величина ululyk; ölçeg ululygy

– абсолютная absolýut ululygy

– безразмерная ölçegsiz ululyk

– дискретная üznükli ululyk

– исковая talap edilýän ululyk

– измеримая ölçenilýän ululyk

– истинная hakyky ululyk

– обладающая размерностью или безразмерная ölçegli ýa-da ölçegsiz ululyk

– приведенная getirilen ululyk

– теплопроводности ýylylyk geçirijilik ululygy

– управляемая и т. д. dolandyrylýan ululyk we ş.m

Вентиль (диод) wentil; çarh; ýarymgeçirijili göneldiji

Вентильный разрядник wentilli zarýadsyzlandyryjy

Вентилятор ýelejirediji

Вентиляция howany ýelejirediji

Вероятность ähtimallyk

– перехода geçiş ähtimallygy

– пробоя deşiliş ähtimallygy

Вероятностный анализ ähtimallyk seljermesi

Вертикальная кабельная шахта dik kabel şahtasy (çukury)

Вертушка pyrlawaç; çarh

Верхолаз belentlige çykyjy; belentlikde işleýän işçi

Весовой пролет asma agyrlyk; dartma agyrlyk

Ветвистое разрушение şahalaýyn ýumrulyş (bozulyş)

Ветвь şaha

Ветер şemal, ýel

– изменяющий направление при перемещении Солнца Gün ýerinden süýşende ugruny üýtgedýän ýel

– переменного направления ugry üýtgeýän ýel

– переменной скорости tizligi üýtgeýän ýel

– переменный üýtgäp durýan ýel

Ветошь esgi; letde; köne-küşül

Ветровой (-ая) ýelli

– кадастр ýel kadastry; ýurduň ýel gorlary hakyndaky maglumatlaryň jemi

– ферма ýel fermasy

Ветрогенератор ýel generatory

Ветродвигатель ýel hereketlendirijisi; mehaniki energiýany işläp çykarmak üçin ýeliň energiýasyny ulanýan gurluş; wetrodwigatel

– Дарье Darýe ýel hereketlendirijisi

– Дарье с изменяемой геометрией (лопастей) üýtgeýän geometriýaly ýel hereketlendirijisi

– Магнуса Magnus ýel hereketlendirijisi

– с вертикальной осью dik okly ýel hereketlendirijisi

– с возвратно-поступательным движением yza gaýdyp-öňe gidýän hereketli ýel hereketlendirijisi

– с пространственной фермой giňişlik fermaly ýel hereketlendirijisi; uçlary birikdirilen pürslerden ybarat desga

– с регулируемой скоростью tizligi kadalaşdyrylýan ýel hereketlendirijisi

Ветрометр şemal ölçeýji, wetrometr

Ветроустановка ýel enjamy

– соединенная с энергосистемой energoulgam bilen birikdirilen ýel enjamy

– средней мощности ortaça kuwwatly ýel enjamy

Ветроэлектрический ýel elektrik

– блок ýel elektrik bölegi (toplumy)

– генератор ýel elektrik generator; ýeliň energiýasyndan elektrik toguny öndürýän enjam

Ветроэлектростанция ýel elektrik bekedi

Ветроэнергоустановка ýel energiýa enjamy; ýeliň energiýasyny amaly işlerde ulanmaga niýetlenen gurluş

Ветряная мельница ýel harazy; ýeliň energiýasyny ulanyp gaty jisimleri, maddalary, tohumlary owratmak, üwemek üçin gurluş

Вещество madda

Взаимный (-ая, -ое) özara

– индуктивность özara induktiwlik

– индукция özara induksiýa

– сопротивление özara garşylyk

Взаимодействие özara täsir; özara baglanyşyk

– электромагнитное elektromagnitli özara täsir

– электростатическое elektrostatik özara täsir

Взаимно – özara

– зависимости özara baglylyk

– заменяемость özara çalyşmak

– связь özara baglanyşyk; aragatnaşyk

Взвешенное состояние (суспензия) çekme ýagdaýy; agramyny ölçeme ýagdaýy; (gaty bölejikli suwuklyk garyndysy)

Вздутый (-ая, -ое) çişen; ýellenen

Взрыв partlaýyş; ýarylma

Взрывозащищенный (-ая, -ое) partlamadan goragly

Взрывоопасный (-ая, -ое) partlama howply

Вибратор yrgyldy, titreme hereketlerini döretmek üçin gural; titrediji; yrgyldadyjy

Вибрационные испытания titrediş synagy

Вибрация titreme; yrgyldama; silkinme

– контактов baglanyşyk titremesi

– проводов simleriň titremesi

Вибрировать yrgyldatmak, titiretmek

Виброгаситель yrgyldyny öçüriji

Виброочистка yrgyldadyp arassalaýjy

Вибростойкий (-ая, -ое) yrgylda durnukly

Вид görnüş; şekil

Видоизменение özgerme; başga şekile geçme

Викаллой wikalloý, görnüşi özgerýän gaty magnit materialynyň gatamasy

Вилка wilka; dürtgüç

Винилхлорид winilli hlor

Винт burma çüý, nurbat

Вискозиметр wiskozimetr; şepbeşikligi ölçeýji esbap

Висящее пламя asylyp duran ýalyn

Витковая изоляция aýratyn sarymly örtük

Витковое короткое замыкание aýratyn sarymly gysga utgaşma

Виток обмотки якоря labryň sargysynyň aýratyn sarymy

Витые oralan; saralan; işilen

Вихревой (-ая, -ое, -ые) tüweleý görnüşli

– воронка tüweleý girdaby; tüweleý çukury

– токи tüweleý toklar

Включение ýakmak; işe girizmek;

– автоматическое повторное öz-özünden gaýtadan ýakmak (işe girizmek)

– быстродействующее çalt täsirli ýakmak (işe girizmek)

– следящее gözegçilikli ýakmak (işletmek)

Включить girizmek; goşmak; ýakmak; ýöretmek; işletmek; ötürmek; birleşdirmek

Влажность çyglylyk

– абсолютная absolýut çyglylyk; hakyky çyglylyk

– относительная otnositel çyglylyk; göräleýin çyglylyk

Влагоемкость çyglylyk sygymy

Влагомер çyglylygy ölçeýji

Влагонепроницаемый (-ая, -ое) çyglylygy siňdirmeýän; çyglylygy geçirmeýän

Влагопоглощаемость çyglylygy siňdirijiligi

Влагостойкость çyglyga çydamlylyk; çyglylyga durnuklylyk

Влияние täsir

– на окружающую среду daşky gurşawa täsiri

Внедрение ornaşdyrmak

Внезапный (-ая, -ое) duýdansyz

– отключение нагрузки togy kabul edijiniň duýdansyz öçürilişi

Внешний (-яя, -ee) daşky

– возмущение daşky täsir

– грозовое перенапряжение ýyldyrymyň çykmagyndan daşky artykmaç güýjenme

– магнитное поле daşky magnit meýdany

– обратная связь daşky ters baglanyşyk

– фотоэффект daşky fototäsir

– характеристика daşky häsiýetnama

– экранирование daşky täsirlerden gorama

Внутренний (-яя, -ee) içki

– емкость içki sygym

– изоляция içki elektrik örtük

– напряженность поля meýdanyň içki dargtgynlylygy

– перенапряжение içki artykmaç güýjenme

– сопротивление içki garşylyk

Вода дренажная zeý suwy

– суши kak suwy

Водный suwly

– баланс suw balansy; suw deňleşdirmesi; suwuň mukdary

– зеркало suw ýüzi

– кадастр suw kadastry; suw howuzlary barada maglumat

– режим suw kadasy

– ресурсы suw gorlary

– сооружение suw desgasy

– термометр suw termometri

Водность реки derýanyň suwlylygy

Водохозяйственные расчёты suw hojalygynyň hasaplamalary

Водоворот girdap; suwuň köwlenip akmagy

Водогрейка suw gyzdyryjy

Водоем howuz, howdan

Водозабор suw ýygnaýjy desga

Водозащищенный (-ая, -ое) suwdan goralan

Водокачка suw çykaryjy desga

Водомерный пост suw ölçenýän ýer

Водонагреватель suw gyzdyryjy

– двухфазный ikifazaly suw gyzdyryjy

– коллективный солнечный toparlaýyn Gün suw gyzdyryjysy

– плоский солнечный tekiz Gün suw gyzdyryjysy

– солнечный со встроенным тепловым аккуму-лятором

oturdylan ýylylyk akkumulýatorly Gün suw gyzdyry-jysy

– солнечный с принудительной циркуляцией mejbury aýlandyryjyly Gün suw gyzdyryjysy

Водонапорный (-ая, -ое) suwy batlandyryjy

Водоненепроницаемый слой suw geçirmeýän gatlak

Водоопреснение suw süýjediji; suwy duzdan arassalaýjy

Водоочистка suw arassalaýjy

Водопад şarlawuk

Водопоглощаемость suw çekijiligi; suw sorujylygy

Водоподготовка suw taýýarlamak

Водопользование suwy peýdalanyş

Водоподъёмник suw ýokary göteriji desga

Водопотребление suwy sarp etmek

Водоприёмник suwy kabul ediji

Водопровод suw geçiriji

Водопроницаемость suw siňdirijilik

Водораздел suw bölüji

Водосбор suw ýygnaýjy

Водосброс artyk suwy çykaryjy

Водослив suw döküji (akdyryjy)

Водостойкость suwa çydamlylyk; suwa durnuklylyk

Водосток ternaw, nowa

Водоток suw akymy

Водотрубный котел suw turbaly gazan

Водоупор suwa çydamly

Водохранилище suw howdany

– полезный объём suw howdanynyň peýdaly göwrümi

– сезонного регулирования pasyllaýyn (möwsümleýin) kadalaşdyrylýan suw howdany

Водная (-ый) suw (ly)

– кадастр suw kadastry; ýurduň suw gorlary hakyndaky tertipleşdirilip düzgüne salnan maglumatlaryň jemi. Ol esasy gidrologiki häsiýetnamalaryň gidrologiki taýdan öwrenilişini we ýerüsti suw goraryny öz içine alýar

– мелиорация suw bilen gowulandyryş; suw meliorasiýasy

– рубашка suw örtügi

Водяное охлаждение suw bilen sowatmak

Возбуждение oýandyryjy; gozgandyryjy

– асинхронное asinhronly (dürli wagtda) oýandyryş

– быстродействующее tiz täsirli oýandyryş

– косвенное gytaklaýyn (gapdaldan) oýandyrmak

– независимое baglanşyksyz oýandyrmak

– параметрическое parametrik (ähli tarapdan) oýandyrmak

– смешанное garşylykly oýandyrmak

– ступенчатое basgançakly oýandyrmak

– молекулярное molekulýar oýandyrmak

– электронное elektronly oýandyrmak

Возвратные воды gaýtalanýan (yzyna gaýtarylýan) suwlar

Воздействие täsir ediş

Воздуховод howa geçiriji

Воздуходувка howa üfleýji; körük

Воздухонагреватель howa gyzdyryjy

Воздухообмен howa çalyşmak; şemallatmak

Воздухоохладитель howa sowadyjy

Воздухоочиститель howa arassalaýjy

Воздухоподогреватель солнечный Gün howa ýyladyjysy (gyzdyryjysy)

Воздушный (-ая, -ое) howa; howa bilen; howa bilen işleýän

– выключатель açyklykdaky öçüriji

– изоляция howaly aýyryjy (izolýasiýa)

– кабель açyklykdaky kabel

– линия açyklykdaky elektrik geçiş ýoly

– масса howa massasy

– охлаждения howa bilen sowatmak

Возмущение täsirlenme; gyşarma

Возмущающее воздействие täsirlenme täsiri

Возникновение дуги ýaýyň emele gelmegi

Возобновляемые источники энергии 1. energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri; Gün energiýasy; ýel energiýasy; suw akymlarynyň tebigy hereketiniň energiýasy; ýeriň we daşky gurşawyň ýylylygynyň energiýasy; birinji derejeli energiýa serişdeleriniň antropogen çeşmeleri (biomassa, biogaz we organiki galyndylardan alynýan beýleki ýangyç), şeýle-de gaýtadan dikeldilýänlere degişli bolmadyk beýleki energiýa çeşmelerini öz içine alýan, öz akymyna geçýän tebigy hadysalaryň hasabyna üznüksiz we tükeniksiz gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri; 2. öz-özünden dikelýän energiýa çeşmesi; 3. energiýanyň täzeden döreýän çeşmeleri

 

Возобновляемая энергия öz-özünden dikelýän energiýa

– ветра öz-özünden dikelýän ýel energiýasy

– морских приливов и отливов öz-özünden dikelýän deňiz tolkunlarynyň energiýasy

– рек öz-özünden dikelýän derýalaryň energiýasy

– солнечных лучей öz-özünden dikelýän Gün şöhlesiniň energiýasy

Возрастание экспоненциальное eksponensial kanuny bilen ösmek (artmak, köpeltmek)

Волна tolkun

– бегущая ýokary tizlikli tolkun

– блуждающая göçüp-gonýan tolkun

– взрывная partlaýyş tolkuny

– возвратная gaýtalanýan tolkun

– вторичная ikilenji tolkun

– деформированная görnüşi üýtgeýän tolkun

– модулированная özgerdilen tolkun

– незатухающая peselmeýän tolkun

– несущая göterýän tolkun

– обратная gaýtgynly tolkun

– отраженная serpikdiji tolkun

– падающая peselýän tolkun

– поперечная kese tolkun

– поперечно-магнитная kese magnit tolkuny

– преломленная döwülen tolkun

– продольная dik (uzaboýna) tolkun

– пространственная giňişlikdäki tolkun

– пульсирующая titreme tolkun

– рассеянная dargaýan tolkun

– световая ýagtylyk tolkuny

– срезанная kesilen tolkun

– стабильная durnukly tolkun

– стоячая duran tolkun

– ударная urgy tolkuny

– электромагнитная elektromagnit tolkuny

Волновой (-ая, -ое) tolkunly

– движение tolkunly hereket

– процесс tolkunly ýagdaý

– сопротивление tolkun garşylygy

Волновод tolkuny ugrukdyryjy

Волнообразный (-ая, -ое) tolkun şekilli

Волокнистый материал süýümli jisim

Волокно süýüm

– натуральное tebigy süýüm

– синтетическое sintetiki süýüm

– искусственное emeli süým

– стеклянное aýna süýümi

Волоконная оптика süýümli optika

Волочение sozma; süýndirme

Вольт-ампер, В·А wolt-amper, W·A; üýtgeýän toguň elektrik zynjyrynyň doly kuwwatynyň halkara ulgamynyň (SI) birligi; elektrik zynjyrynyň hereket edýän aňlatmasynyň toguň güýjüniň 1A we güýjenmesiniň 1 W bolan halatyndaky kuwwatynyň halkara ulgamynyň (SI) birligi

Вольтамперная характеристика woltamperli häsiýet-nama

Вольт, В 1. wolt, W; elektrik gujurynyň, elektrik mümkinçiliginiň tapawudynyň, elektrik hereketlendiriji güýjüň (EHG) halkara ulgamynyň (SI) birligi; 2. Wolt A. – italýan fizigi

Вольтметр woltmetr; elektrik gujuryny woltlarda ölçeýji esbap

– переменного тока üýtgeýän toguň woltmetri

– термоэлектрический termoelektrik woltmetr

– универсальный uniwersal woltmetri

– электронный elektron woltmetri

– электростатический elektrostatik woltmetr

Вольтсекундная характеристика woltsekuntly häsiýet-nama

Вольтовая дуга wolt ýaýy

Воронка guýguç

Воск mum

Воспламенение otlama; ýakma

Восприимчивость tiz kabul edijilik

– магнитная magnit tiz kabul edijiligi

– электрическая elektrik tiz kabul edijiligi

Воспроизводство gaýtadan işläp çykarmak

Восстановление dikeltmek; gaýtadan gurmak

Вперемежку garym-gatym; yzly-yzyna

Впитываемость çekijilik; siňdirijilik

Врастяжку dartylan; süzülen; çekilen

Вращательное (-ый) aýlanyş (aýlandyryjy); tüweleý görnüşli (çalt hereket edýän)

– движение aýlanma hereketi

Вращающееся поле aýlanýan meýdan

Вращающий момент aýlaýjy pursat

Вращающийся вал aýlanýan ok

Время wagt; döwür

– возврата gaýdyş wagty

– возмещения энергетических затрат (на изготовление энергетической установки) (energetik enjamy ýasamaga) energetik harajatlaryň öwezini dolmagyň wagty

– восстановления dikeldiş wagty

– задержки saklanyş wagty

– замедления bökdençlik wagty

– запирания ýapylyş wagty

– запуска goýberiliş wagty

– ионизации ionlaşma wagty

– использования, полезное время peýdalanyş wagty, peýdaly wagt

– нагрева gyzdyrylýan wagty

– нарастания ösüş wagty

– солнечное güneşli wagty

Временное всасывание wagtlaýyn siňdirme (sorma)

Всасываемость siňdirijiligi; sorujylygy

Вспомогательный (-ая, -ое) goşmaça; kömekçi

Вспучить çişirmek; ýellendirmek

Вспышка tutaşma; uçgun

Встречный (-ая, -ое) garşylyklaýyn; gapma-garşy

– включение garşylyklaýyn birleşdirme

– поле garşylyklaýyn meýdan

Всыпная обмотка dokama sargy

Вторичный (-ая, -ое, -ые) ikilenji

– обмотка ikilenji sargy

– ресурсы gaýtadan işlenen baýlyklar

– энергоресурсы gaýtadan alynýan energiýa baýlyklary

Втулка dyky

Втягивание dartmak; çekmek

– в синхронизм sinhronizme girizmek

Вулканизация wulkanizasiýa; kauçugy gyzgynlykda işlemek

Выбор saýlama

– кабеля для группы ветроэлектростанций ýel elektrobeketleriň topary üçin kabeli saýlamak

– трансформатора для группы ветро-электростанций ýel elektrobeketleriň topary üçin transformatory saýlamak

Выборочное испытание saýlap synamak

Вывод uç; çykyş ujy; çykarma;

– гибкий maýyşgak (çeýe) uç

– для заземления ýere birikdirilýän ujy

Выводные зажимы (клеммы) sepiň çykyş gysgyçlary (klemmalary)

Выдерживаемое напряжение sepiň çydamlylyk kuwwaty

Выключатель öçüriji; elektrik açar

– автоматический awtomatik öçüriji

– быстродействующий tiz hereketde öçüriji

– двойной goşa öçüriji

– дистанционный aralykdan öçüriji

– однополюсный bir polýusly öçüriji

– пневматический howa basyşly (pnewmatik) öçüriji

– рычажный çarhly öçüriji

– секционный bölümçeleýin öçüriji

– штепсельный dykyly (ştepselli) öçüriji

Выпадение düşüp galma; çykma

– из синхронизма sinhronlykdan çykma

Выпарка buglandyrma

Выплавка eretme

Выпрямитель göneldiji

– высоковольтный ýokary woltly göneldiji

– кристаллический kristally göneldiji

– ламповый çyraly (lampaly) göneldiji

– механический mehaniki göneldiji

– полупроводниковый ýarym geçirjili göneldiji

– ртутный simaply göneldiji

Выпучивание pökgertmek, gübertmek; çişirmek

Выработка öndürme; işläp çykarma; işlenilip bejerilmegi

– возможная ГЭС SEB (SES) mümkin bolan işläp taýýar-laýjylygy (öndürijiligi)

– дневная электроэнергии elektrik energiýasynyň gündizki (öndürijiligi) işlenip çykarylyşy

– удельная годовая энергии energiýanyň ýyllyk udel işlenilip çykarylmagy

– холода на единицу энергии energiýanyň birligine düşýän sowuklygyň işlenilip çykarylyşy

– электроэнергии elektrik energiýasynyň öndürilişi

– энергии energiýanyň işlenip çykarylmagy

– этанола etanolyň (etil spirtiniň) işlenilip çykarylmagy (öndürilmegi)

Высасывать sorduryp aýyrmak; sorup almak

Высоковольтный (-ая, -ое) ýokary woltly

– ввод ýokary kuwwatlykly işe giriziji

– линия электропередачи ýokary kuwwatlykly elektrik ýoly

Высокоомный uly garşylykly

Высокопроизводительный (-ая, -ое) ýokary öndürijilikli

Высокочувствительный (-ая, -ое) ýokary derejede duýgur

Высота beýiklik

– оси ветровой турбины ýel turbinasynyň okunyň beýikligi

– прилива daşgynyň beýikligi

– Солнца Günüň beýikligi

Высушивать guratmak

Высшая ýokary

– гармоника ýokary sazlaşykly

– теплота сгорания ýanmagyň ýokary gyzgynlygy

Вытекание akma; dökülme; akyp gutarma

Вытеснение gysyp çykarma

Выхлоп çykaryp goýberiş

Выход çykma; çykalga; çykarylyş

– излучения şöhlelenmäniň çykmagy

– массы massanyň çykmagy (çykyşy)

– относительный göräleýin (otnositel) çykyş

– тепловой энергии ýylylyk energiýasynyň çykyşy

– термодинамический termodinamiki çykyş

– фотоэлектрический fotoelektrik çykyş

– (цепи) çykyş ýeri (sepiň)

Выходной (-ая, -ое) çykyşy

– величина çykyş ululygy

– ток çykyş togy

Вышка diň

Вязкость şepbeşiklik; özüne çekijilik

– магнитная magnitiň özüne çekijiligi

– динамическая dinamik özüne çekijiligi

– кинематическая kinematik özüne çekijiligi

Вязкотекучее состояние şepbeşik akýan ýagdaý

Вязкий пропиточный состав şepbeşik siňdiriji düzüm